Μια πάλη

Μετά το main stream τηλεθεάμα της Fifa για τους πολλούς ,  το ενδιαφέρον στρέφεται στα αυθεντικά  αθλήματα για μυημένους. Προχθές άρχισε ο παραδοσιακός τέταρτος κύκλος Sumo που γίνεται στη Nagoya και τελειώνει την 27^η Ιουλίου. Έχουν προηγηθεί οι δύο κύκλοι του Tokyo, ο ένας της Osaka  και θα ακολουθήσουν το Tokyo τον Σεπτέμβριο και η Fukuyoka τον Νοέμβριο  .Ο κύκλος της Nagoya άρχισε την  15η Ιουλίου και θα τελειώσει την 27η.Οι έξι αγωνιστικοί κύκλοι είναι σταθεροί και επαναλαμβανόμενοι κάθε χρόνο.

Το Sumo παραμένει το μοναδικό μεγάλο θέαμα που επιμένει να αυτοορίζεται ως κυρίως λατρευτικό μυστηριακό συμβάν. Η δυτικοτρόπη αναγέννηση των σύγχρονων Ολυμπιακών αγώνων προσπαθεί ενσωματώσει ένα ελληνοπρεπές τελετουργικό , το οποίο όμως παραμένει εκτός του αυθεντικού αθλητικού γεγονότος. Με την αφή και την διάδοση της φλόγας εξοφλείται το χρέος προς τα θεία. Αντίθετα στο Sumo η τελετή γίνεται σε κάθε  ατομικό αγώνα, στην ομαδική αρχή και το ομαδικό τέλος. Η πάλη είναι τελικά το διάλειμμα σε συνεχείς εξορκισμούς που γίνονται με  τη χρήση αλατιού (45 κιλά σε κάθε ημέρα αγώνα) την εσωτερική προσευχή των αθλητών και του διαιτητή, αλλά και τις χορευτικές αναστηρίξεις με το κτύπημα των χεριών. Η λατρευτική φύση του Sumo δεν το έχει προστατέψει από σκάνδαλα , φήμες για διαφθορά και μερική απαξίωση. Το κλασσικό τέχνασμα είναι οι εκούσιες ήττες για να εξασφαλιστεί η κατάλληλη σειρά στο τέλος. Ωστόσο το Sumo παραμένει ένα θεμελιακό τελετουργικό στην Ιαπωνική κοινωνία.

Ο κάθε κύκλος των 15 ημερών περιλαμβάνει καθημερινούς αγώνες που ξεκινούν στις 8 το πρωί και τελειώνουν το απόγευμα στις 8.Καθώς το Sumo είναι άθλημα όπου οι αθλητές είναι αυστηρά ταξινομημένοι με ένα διαφανές σύστημα πόντων , το πρωί αγωνίζονται οι χαμηλές βαθμολογίες και το απόγευμα οι υψηλές. Το ταξινομικό σύστημα περιλαμβάνει μια ανώτατη κλάση όπου οι αθλητές δεν υποβιβάζονται αλλά διαβαθμίζονται εσωτερικά στην ανώτατη κλάση.

Το Sumo έχει πέσει θύμα πολλών παρεξηγήσεων. Κατ' αρχάς οι αθλητές έχουν μοναδικούς σωματότυπους , οι οποίοι παραπέμπουν σε υπέρβαρους δυσκίνητους μπεχλιβάνηδες, είναι όμως πραγματικά γυμνασμένοι ευλύγιστοι δυνατοί με ένα ιδιαίτερο συνδυασμό λίπους και μυϊκής μάζας. Η κάθε μονομαχία φαίνεται ανούσια επανάληψη από 10 έως 80 δευτερόλεπτα είναι όμως μια λεπτεπίλεπτη τεχνική και ψυχολογική μάχη. Στο Sumo υπάρχουν περίπου 80 λαβές-ρεπερτόρια  νίκης δυσδιάκριτα στον απαίδευτο θεατή.  .Πρόκειται για μια πραγματική πανδαισία ποικιλία λαβών. Γι’ αυτό και δεν υπάρχει τεχνική ταξινόμηση με βάση το βάρος παρά μόνο η ταξινόμηση νικών. Οι αγώνες μεταξύ αθλητών της προστατευμένης ανώτατης κλάσης απαιτούν μεγάλη αυτοσυγκέντρωση οι δε  νίκες είναι  ζήτημα αθλητικού διαλογισμού

Σταδιακά το Sumo γίνεται διεθνές. Σήμερα στην ανώτατη κλάση συμμετέχουν Μογγόλοι  ( η μεγαλύτερη μη Ιαπωνική ομάδα) Γεωργιανοί, Βούλγαροι, Αιγύπτιοι, Αμερικάνοι κλπ που γίνονται αντιληπτοί μόνο από τα γκρο πλαν της τηλεόρασης. Τα εισοδήματα των αθλητών στην ανώτατη κλάση δεν είναι μικρά. Κυμαίνονται κατά μέσο όρο στα 15000 δολάρια μηνιαίως, ενώ οι μεγάλοι νικητές κερδίζουν έως ένα εκατομμύριο δολάρια ανά έτος.

Οι μοναδικές πάνες για υπερφυσικά  μωρά είναι επιδέξια και σύνθετα αθλητικά εξαρτήματα. Το δέσιμο τους αντέχει σε όλες τις συνθήκες, οι ακτίνες τους, τα λαμπερά χρώματα σηματοδοτούν την αίγλη του αθλητή. Εκείνο όμως που περνά απαρατήρητο είναι η κόμμωση. Κάθε αθλητής  έχει τον κομμωτή της ομάδας ή και δικό του, ως τραγουδιστής super star,  που  αφιερώνει 10 -20 λεπτά για να δέσει τον κότσο και να κρατήσει τα μαλλιά στιλβωμένα με ειδικά έλαια. Ο δε διαιτητής με τα μοναδικά άμφια είναι πραγματικός άρχων. Προσέχει τα πάντα, την είσοδο των αθλητών, την τελετουργική αυτοσυγκέντρωση, τις λαβές, ανακηρύσσει το νικητή και του δίνει τα χρήματα έπαθλο. Οι διαιτητές ανήκουν σε ειδική τελετουργική κάστα με σε εσωτερικές ταξινομήσεις και συμμετέχουν ως τελικοί κριτές αν ο κύριος διαιτητής αμφιβάλει.

Το Σούμο είναι άθλημα της καθαριότητας. Οι πάντες προσέρχονται πεντακάθαροι ενώ η στρογγυλή παλαίστρα σκουπίζεται διαρκώς

Ο τρέχων  αγωνιστικός κύκλος της Nagoya αναμεταδίδεται καθημερινά μέσω Youtube. Το κανάλι του James παρέχει ένα πλήθος πολιτιστικών πληροφοριών.

Τελετουργία και καπιταλισμός

Ένα τόσο αυστηρό τελετουργικό δεν είναι μια αρχαϊκή φολκλορική επανάληψη η οποία λειτουργεί ως εξαίρεση σε μια αναπτυγμένη καπιταλιστική οικονομία. Πρώτος ο Α.Kojeve εντόπισε στην Ιαπωνία μια ειδική μεταμόρφωση του σύγχρονου καπιταλισμού και την όρισε ως  τελική φάση της παγκόσμιας ιστορίας. Σύμφωνα με το σχήμα αυτό ο σύγχρονος κόσμος δεν κινείται προς τον «αμερικανισμό» εννοούμενο ως κοινωνία ρευστοτήτων και κατανάλωσης, αλλά προς μια «ιαπωνοποίηση»  ο οποία εννοείται ως κοινωνία αυστηρών μορφών η λειτουργεί εξ' αιτίας των αρχαϊκών  λειτουργιών και όχι παρά την ύπαρξη τους.  Ο A.Kojeve διαπιστώνει ότι αυτές οι τελετές είναι αποφορτισμένες από το ιστορικό τους νόημα και λειτουργούν ως ατομικοί κενοί κώδικες. Οι κώδικες αυτοί οριοθετούν μια μορφή σνομπισμού εννοούμενη ως αισθητική απόσταση από τον κόσμο και όχι ως κοινωνική υποτίμηση. Με την οπτική αυτή μπορούμε ίσως να εξηγήσουμε την προφανή αναπτυσσόμενη δημοφιλία του Sumo. Την ανάδειξη μιας τελετουργίας που βασίζεται στα ατομικά επιτεύγματα αλλά υλοποιείται ως αυστηρή κοινωνική  συμβολική τάξη. Ο G.Agaben  (πηγή) ήταν από τους πρώτους που ανάδειξε την ανάγνωση του Kojeve .Πιθανόν πήρε την ανάγνωση στην απόλυτη διάσταση της και οδηγήθηκε στην αμφισβητούμενη (πηγή) έννοια της «Ανατολικής Αυτοκρατορίας».

Info : Sumo a Pocket Wide   by David Shapiro (1995)

Συνδέσεις

Καθημερινή ενημέρωση από τη Nagoya εδώ και (εδώ - συνίσταται πολλά εγκυκλοπαιδικά στοιχεία)

Άλλες «Ιαπωνικές» αναλύσεις εδώ και εδώ