James Foley

Η σκέψη μου στη μνήμη του γενναίου James Foley

‘Όλοι είδαμε όλο ή μέρη του video με την εκτέλεση του Αμερικάνου δημοσιογράφου James Foley. Το κίνημα ΙΣΙΛ , ασκεί μια ιδιαίτερη πολιτική. Φιλμοποιεί όλες τις εκτελέσεις και τις δημοσιοποιεί αμέσως σε όλα τα main stream media.

H κλασσική λιμπεραλιστική αφήγηση εκφράζει τον αποτροπιασμό και εντοπίζει στο ΙΣΙΛ χαρακτηριστικά ενός κινήματος οπισθοδρόμησης, δηλαδή μιας αρχαϊκής επιστροφής που προσβάλει ευθέως τα πολιτικά  κεκτημένα του πολιτισμένου κόσμου.

Το ΙΣΙΛ όμως κινείται εντός των προωθημένων συντεταγμένων της εποχής. Όπως και η Αλ Κάιντα με τους δίδυμους πύργους της 11^ης Σεπτεμβρίου, πραγματοποιούν τις μύχιες φαντασιώσεις του σύγχρονου καταναλωτή θεατή, όπως αυτές οργανώνονται από τους μεγάλους παραγωγούς θεάματος: Το τέλος του κόσμου ως καταστροφή όλων των τεχνοδομών, βασανισμός του ανθρωπίνου σώματος ως παιδική πορνογραφία.

Η εικόνα του βίντεο της εκτέλεσης έχει μοναδική αισθητική. Ο Μαύρος Δήμιος , το Πορτοκαλί θύμα σε ένα κίτρινο φόντο της ερήμου, παραπέμπουν σε χρωματοσύνθεση από τα νέα παιχνίδια του διαδικτύου.

Το ΙΣΙΛ είναι προφανώς πιο εξελιγμένο από ότι φαίνεται κατ’ αρχάς. Δημιουργεί διάφορα τελετουργικά με ζωντανά θύματα όπως μερικοί anant guard καλλιτέχνες κάνουν events με θύματα ζώα, η όπως οι παιδόφιλοι βλέπουν on line βιασμούς παιδιών που καταλήγουν σε δολοφονίες. Το ΙΣΙΛ , στην δική πρόσληψη της πραγματικότητας έχει τοποθετήσει τους εχθρούς του σε μια κοινότητα διεφθαρμένων, εκπεσόντων αμαρτωλών οι οποίοι ηδονίζονται από το σοκ. Επομένως δεν τρομάζει ένα αθώο κοινό αλλά πλειοδοτεί στον τρόμο. Το ΙΣΙΛ κάνει ένα overdose σε ένα εξαρτημένο προκαλώντας του ναυτία , δεν δηλητηριάζει ένα παρθένο οργανισμό με κίνδυνο να τον σκοτώσει.

Ο μέσος 15χρονος με ιντερνετ στο σπίτι έχει δει πράγματα που οι γονείς του δεν διανοούνται. Στα μάτια αυτού του 15χρονου η εικόνα της δολοφονίας είναι ένα ακόμη Horror Show από τα πολλά που έχει δει στο ιντερνετ, στο σινεμά.

Μόνο εκκινώντας από αυτή την αισθητική  διάσταση στα ζητήματα του τρόμου, μπορούμε εισέλθουμε στην πολιτική διάσταση. Η αισθητική ορίζει το πολιτικό

Αν δεχθούμε την αισθητική πρωτοπορία του ΙΣΙΛ , τότε η πολιτική συζήτηση για την πολυπολιτισμικότητα  αλλάζει.Γιατί ο κίνδυνος των ομάδων οι οποίες δεν αποδέχονται τους κανόνες της λιμπεραλιστικής πολιτείας , αλλά διεκδικούν ως δικαίωμα την ενσωμάτωση σε αυτές, δεν είναι τυπική παραβίαση ενός εύλογου συμβολαίου. Οι μουσουλμάνοι που αποδέχονται την Σαρία και αρνούνται το διαχωρισμό των εξουσιών , αλλά ταυτόχρονα απαιτούν και διεκδικούν όλα τα «ατομικά» δικαιώματα, δεν λειτουργούν ως αναχρονισμός, ως ακατανόητη επιστροφή. Λειτουργούν ακριβώς ως κίνημα «εξαίρεσης» όπως όλες οι ελίτ και οι ομάδες συμφερόντων στις σύγχρονες κοινωνίες. Στην ουσία μάλιστα έχουν πιο προωθημένη ρητορική για το αίτημα εξαίρεσης τους, σε σχέση με τις λοιπές ομάδες. Η εξαίρεση τους , αναζητείται όχι μέσω των μηχανισμών lobbying ως αίτημα που τελικά διευκολύνει την συνολική ροή του συστήματος, αλλά ως αίτημα το οποίο διευρύνει τα όρια των ροών του συστήματος. Ο φιλελεύθερος R.Nozick στο θεμελιακό “Anarchy State & Utopia” στο τρίτο μέρος του βιβλίου του ( το οποίο συστηματικά αποφεύγουν οι συντηρητικοί φιλελεύθεροι, ενώ αποστρέφονται οι αριστεροί που καθεύδουν με την αντινεοφιλελεύθερη saga ) διαπραγματεύεται ακριβώς το όριο της φιλελεύθερης πολιτείας η οποία οφείλει να  διερευνά την διατύπωση των ακραίων ουτοπιών. Τα εξοργιστικά αιτήματα διαφόρων σεκτών να διατηρήσουν εντός της πολιτείας εκείνα τα δικαιώματα εξαίρεσης, τα οποία αν είχαν καθολική ισχύ θα διέλυαν την πολιτεία, δεν είναι αιτήματα «επιστροφής» αλλά αιτήματα διεύρυνσης, χωρίς άμεση απάντηση προς το παρόν. 

Γι’ αυτό διάφορες φωνές που ωθούν προς αμυντικές απαγορεύσεις των ριζικά αντιφιλελεύθερων αιτημάτων, τελικά είναι, αυτές οι συντηρητικές εκκλήσεις προς μια επιστροφή σε ένα ανύπαρκτο λιμπεραλιστικό ιδεώδες.

Εδώ θα άξιζε να δούμε και τους συσχετισμούς με την δική μας «ένοπλη προπαγάνδα»

Βασικό αισθητικό μοτίβο της 17 Ν ήταν το αυτοκίνητο και το δίκυκλο. Είναι πάντα ντεκόρ του πτώματος, συμμετέχει είτε ως όχημα του θύματος είτε ως διαφυγή του εκτελεστή. Ταυτόχρονα η  17Ν είναι η οργάνωση της φωτογραφίας του σκεπασμένου πτώματος. Μέχρι το 2002 , όπου η μιντιακή κοινωνική και αισθητική συνθήκη η 17 Ν παρέμενε αθεράπευτα eighties. Τα αυτοκίνητα οι φωτογραφίες άρχισαν να μην λένε τίποτα στην Ελληνική κοινωνία από τα μέσα του 95. Στην πολύ ενδιαφέρουσα παρουσίαση του βιβλίου του Κουφοντίνα στην Νομική η Α.Σωτηροπούλου είπε ότι ο Κουφοντίνας απεφάσισε να παραδοθεί κάνοντας πολιτική με το σώμα του .Ο Κουφοντίνας ως τέκνο της μεταπολίτευσης και της εισαγόμενης πολιτικής θεολογία της Δύσης,  θεωρεί ως σωματική πολιτική την εξιλέωση μέσω της  παράδοσης του σώματος  του θύτη. Έτσι ο Κουφοντίνας αφού παρέδωσε το Σώμα του κράτησε το Πνεύμα του ελεύθερο για να συνεχίσει καθώς αυτά τα δύο είναι διακριτά. Η στάση που συναρμόζει με την πολιτική θεολογία της Ανατολής ήταν η διατήρηση του μύθου του ως άπιαστου φαντομά . Τελικά το μόνο που έμεινε ως άπιαστο ήταν το πιστόλι-εργαλείο-πνεύμα της οργάνωσης , το οποίο όμως δεν συνάδει με τα καθ’ ημάς. Η Ανατολή λατρεύει ανθρώπινα λείψανα ενώ τα δισκοπότηρα – εργαλεία ανήκουν στην σταυροφορική δύση. Με ένα παράδοξο τρόπο η 17 Ν ήταν ομόλογη του εισαγόμενου, ευρωπαϊκού καταναλωτισμού και κατέρρευσε μόλις έγινε ένα démodé overdose , μια ιδεοληπτική μανιέρα χωρίς εξέλιξη.

Με μια έννοια , λοιπόν οι τζιχαντιστές είναι τεχνολογικά προηγμένοι, ευφάνταστοι και ενστικτωδώς γνώστες των λεπτομερειών του Horror Show που επιτελείται στην «Δύση». Η οριενταλιστική αφήγηση αναζητά στη θεολογία του Τζιχαντ την μαρτυρική αυτοκτονία, στον πόλεμο κατά των απίστων τις πηγές της ακρότητας. Πρόκειται για τυπική παρεξήγηση. Το ΙΣΙΛ, η Αλ Κάιντα κλπ έχουν θεολογική προέλευση όμως από ένα επίπεδο βαθύτερο από την διακινούμενη κατήχηση. Ο εικονοκλαστισμός του Ισλαμ , η απουσία εικόνων η έννοια του μη αναπαραστάσιμου  Μωάμεθ δεν επιτρέπει και δεν προετοιμάζει την απόλαυση του καταναλωτισμού των εικόνων. Η σημερινή κοινωνία του θεάματος μπορεί να γίνει αντικείμενο «πίστης»  από τους εικονολάτρες , είναι όμως μια αίρεση ένα σοκ για τον εικονοκλαστικό Ισλάμ. Πρόκειται για βαθύτερο τραύμα που δεν απαλύνεται από τοπικές εξαιρέσεις και ιδιόμορφους συγχρονισμούς ( Τουρκία, Μαλαισία κλπ). Ταυτόχρονα η άγνωστη ή συνειδητά αποσιωπημένη  τεχνικολατρεία του Ισλάμ , η αποδοχή κάθε τεχνολογικής καινοτομίας ως επιβεβαίωση αλληγοριών του Κορανίου, δημιουργεί το τυπικά μεταμοντέρνο Τζιχαντισμό.

Το video της εκτέλεσης του James Foley ανήκει στον πνευματικό κόσμο του Χόλυγουντ. Είναι στη γενεαλογία του “Apocalypse Now” .Εκεί είδαμε την ικανότητα των Αμερικάνων να δουν στο Βιετ Ναμ όχι μια πολιτική παρεκτροπή, αλλά τη  μεταφυσική της βίας απαλλαγμένης από στόχευση. Είδαμε τις Ναπάλμ ως ντεκόρ για να ακούσουν οι χωρικοί Βάγκνερ, και τον iconic Marlon Brando ως ένα ιεραπόστολο του κακού, ένα στοχαστικό διευθυντή της καταστροφής. Αυτή τη βία, έχουν μελετήσει και προβάλουν οι Τζιχαντιστές στο Ιράκ. Ο ρεαλιστής Ομπάμα τους απεκάλεσε καρκίνο δηλαδή αντιμετωπίσιμο εντός της ευρείας αμερικανικής ιατρικής τεχνοδομής. Ταυτόχρονα υπονόησε πως , όπως στην Αμερική , η αντιμετώπιση του κοστίζει πολύ , πάρα πολύ και ενίοτε δεν αντιμετωπίζεται καθόλου.