Tel Aviv - Athens

Οι εκλογές στο Ισραήλ τελείωσαν με την νίκη του Νετανιάου  ( το χ είναι ελληνική ευφωνική εφεύρεση). Οι εγχώριες αναλύσεις  ανέδειξαν την νέα ισορροπία δεξιάς αριστεράς . Ωστόσο έτσι κοντεύει να χαθεί η «μεγάλη εικόνα»:

Το Ισραήλ έχει μια σειρά από προβλήματα με επίδικα οξείας διλληματικής μορφής, έχει μια από τις πιο ανεπτυγμένες τυπικές δημοκρατίες, λειτουργεί με ανόθευτη απλή αναλογική.  Εντός αυτού του περιβάλλοντος έχει σταθερούς ρυθμούς ανάπτυξης, μέσο εισόδημα 50 % πάνω από το αντίστοιχο της Ελλάδος και οικονομική διάρθρωση που απλώς είναι απώτατο ρητορικό όραμα της εγχώριας ιδεοκίνησης.

Το Ισραήλ είναι πολύγλωσσο, πολυθρησκευτικό, με τα πιο αντίρροπα πολιτιστικά ρεύματα ενεργά και διεκδικητικά να διεγείρουν την δημοκρατική ισορροπία συνεχώς και σε υψηλούς τόνους. Αυτή η ερεθισμένη συγκρουσιακή μορφή αντί να είναι παράγοντας βύθισης είναι τελικά παράγοντας ανάπτυξης. Κοσμικοί δυτικόφιλοι, ορθόδοξοι εβραίοι διαφόρων αποχρώσεων ( οι πιο ιδεολόγοι αρνητές στράτευσης ) , άραβες κοσμικοί, άραβες χριστιανοί, άραβες μουσουλμάνοι, ρωσόφωνοι, εσκενάζι, σεφαρντίδες, φονταμεταλιστές , punk,αριστεριστές, καλλιτέχνες στην πρωτοπορία κλπ κλπ συνθέτουν ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κοινωνικά μάγματα παγκοσμίως. Όλοι αυτοί επιζούν με το συνεχές τραύμα της Γάζας και της Δυτικής όχθης και όμως η συγκρουσιακή τους συνύπαρξη λειτουργεί όπως η κλασσική μπαταρία : οι αντίθετοι πόλοι παράγουν ενέργεια.

Η πλουσιοπάροχη Ισραηλιτική σύγκρουση δεν μας είναι άγνωστη. Με αντίστοιχο τρόπο η Ελληνική ιστορία είναι γεμάτη από περιόδους όπου η σύγκρουση, η διαμάχη, η πόλωση συνυπήρξε με ένα ηθικό και εργασιακό ήθος που τελικά παρήγαγε ανάπτυξη και συνύπαρξη.  Η ιδέα της ανάπτυξης μέσα από τάξη και ησυχία είναι τυπικός συντηρητικός μύθος και δεν έχει επιβεβαιωθεί στην Ελληνική και Ισραηλιτική περίπτωση

Κι’ όμως ξαφνικά η Ελληνική περίπτωση χάνει το δυναμισμό της. Αντί η σύγκρουση να είναι έκφραση αδιοχέτευτου πλεονάσματος, έχει γίνει σύγκρουση απελπισίας, επιστροφής του χαμένου παράδεισου, έχει γίνει τελετή  μαρτυρίου νοηματοδοτημένου   ως ολική αδυναμία.

Φαίνεται πως εκτός από την έλλειψη των  χρηματικών  πόρων, αρχίζει να αναδύεται μια έλλειψη ανθρώπινου  ηθικού και ιδεολογικού πλεονάσματος . Ποιά κοινωνικά πλέγματα και ρεύματα μπορούν να «τραβήξουν» την κοινωνία στον «παλιό καλό» συγκρουσιακό δρόμο της ανάπτυξης;

 Η κλασσική αριστερόφωνη  πρόταση ενώ ρητορικά αναφέρεται σε μια μεγάλη κοινωνία των «εκτός» , ξέρουμε ότι τελικά έχει ανάγκη από δυναμικές μειοψηφίες   για να πυροδοτήσει κύκλους έξαρσης. Οι δυναμικές μειοψηφίες είναι πολιτιστικές, πολιτικές, επιχειρηματικές και ετερογενείς μεταξύ τους. Την δεκαετία του 50 όταν η Ελλάδα ήταν διχασμένη είχαμε το δυναμικό φαινόμενο, όπου  η κοινωνική εγγράμματη αριστερά  αποκλεισμένη από το κράτος τελικά να γίνει ο μοχλός μιας δυναμικής ιδιωτικής οικονομίας. Τα μυθιστορήματα του Μάρκαρη έχουν περιγράψει αυτές τις παράδοξες πλοκές ζωής, ιδεών, πρακτικών. Όπως και στο Ισραήλ του 15 ο συγχρονισμός ενός οξύτατου ανταγωνισμού παρήγαγε μια διεγερμένη διεκδικητική   δημοκρατική απαίτηση. Αλλά και η συντηρητική Ελλάδα των σταθερών αξιών της περιστολής δείχνει να έχει μην μπορεί να ξεφύγει από το πιο σκληρό κορσέ της. Ενώ η κοινωνία αποδέχτηκε την συντηρητική καταλλαγή ως έδαφος στοιχειώδους ανασυγκρότησης τελικά η συντηρητική παράταξη πνίγηκε μέσα στα απόνερα της.

Όμως σήμερα στην Ελλάδα του 15 είναι δύσκολο να δούμε τον αναδυόμενο Ελληνικό δυναμισμό της παραγωγικής σύγκρουσης. Η γενιά των σαραντάρηδων της κυβέρνησης παραπέμπει περισσότερο στον ρητορικό ψευδοαντικονφορμισμό πασοκικής κατασκευής του 80. Οι αυθεντικοί outsiders μέσω των άπειρων δικτύων της ελληνικής πολυσθένειας  βρίσκουν ισορροπίες στα χαμηλά των απαιτήσεων της βιοπάλης. Ο ελληνικός παραγωγικός «εξαιρετισμός» είναι ο πιο αδύνατος σχετικά στον ανεπτυγμένο κόσμο.

Είναι τώρα δέκα εβδομάδες όπου η πάλαι ποτέ συγκρουσιακή δυναμική Ελλάδα, ναρκισσεύεται για την πρωτοφανή επιτυχία να βρίσκει ευρώ στα ΑΤΜ. Εύχομαι να κάνω λάθος αλλά μήπως μένουμε από ανθρώπινους πόρους;