Ο Δρόσος.......

 

 

 

Συμπτωματικά συνάντησα τον Α.

 Παλιός φίλος που ανήκει στο ισχνό λυμφατικό ρεύμα του εξωστρεφούς ελληνικού "εξαιρετισμού": δηλαδή έχει μια μικρή εταιρεία η οποία εξάγει το 80 % της παραγωγή της. Το γεγονός ότι μια τέτοια περίπτωση είναι αξιοπρόσεκτη αντανακλά και μέρος του ελληνικού προβλήματος. Ο τύπος των εταιρειών αυτών είναι σε όλες τις οικονομίες σχετικά εμφανής αλλά  ικανός, ως μερική περίπτωση ,να δώσει τον τόνο. Σε καμία οικονομία ο εξαγωγικός τομέας δεν είναι ποσοτικά ο μεγαλύτερος αλλά στις πιο δυναμικές ο τομέας αυτός δίνει τον τόνο διαχέει μια αίσθηση κίνησης και δυναμισμού .Δεν συγκρίνουμε με την Δανία λόγου χάρη, αλλά ο εξωστρεφής εξαιρετισμός είναι συγκριτικά πιο ισχυρός σε οικονομίες όπως η Πορτογαλία, το Ισραήλ, η Τσεχία  κλπ δηλαδή σε οικονομίες των "κυβικών " μας. Στην περίπτωση μας ο Α. ως "εξαίρεση " είναι , ως μη όφειλε, αξιοπρόσεκτος.

 Ο Α. μου περιέγραψε μια ιδιόμορφη συγκυρία καθώς οι παραγγελίες του αυξάνουν, τα capital control του δημιούργησαν σοβαρά  προβλήματα που κάπως ομαλοποιούνται, αλλά το πρόβλημα του είναι ο Δρόσος.

 Ο Δρόσος είναι ο εργοδηγός του μικρού σχετικά εργαστηρίου -μηχανουργείου ,όπου συναρμολογεί το βασικό μέρος των προϊόντων της εταιρίας .Ο Δρόσος απόφοιτος των σχολών εργοδηγών του 60, παίρνει σύνταξη. Ο Δρόσος  κάνει τον έλεγχο των βασικών εργασιών ( κολλήματα, στραντζαρισματα) επιβλέπει τις εργασίες , συντονίζει τα χρονοδιαγράμματα .Όμως ο Δρόσος με τρία εγγόνια πια αποφασίζει πριν δυο χρόνια να πάρει σύνταξη. Τα πράγματα φαίνονται κατ' αρχές φυσιολογικά , όμως ο μικρός εφιάλτης αρχίζει.

 Επί  δυο χρόνια ο Α προσπαθεί μέσω ΟΑΕΔ, αγγελιών, ιδιωτικών εταιρειών προσλήψεων να βρει ένα Δρόσο: ένα εργοδηγό ευθύνης με διάθεση να εργαστεί σε μια μικρή εξαγωγική εταιρεία με αμοιβές που κινούνται στο άνω άκρο των προ κρίσης αμοιβών του ιδιωτικού τομέα ,ας πούμε στα σημερινά απώτατα όρια του τρέχοντος πλαισίου αμοιβών της συγκυρίας.

Δεν βρίσκονται Δρόσοι, δεν βρίσκονται ειδικευμένοι του μπλε κολάρου, με σταθερό  προσανατολισμένο το μικρό εργαστήριο -μηχανουργείο , με γνώσεις και ευθύνες "μάστορα" .Δεν βρίσκονται Δρόσοι που να συμπλεύσουν με ένα ορίζονται ζωής-προκοπής με μια μικρή εταιρεία όπου οι σχέσεις εμπιστοσύνης υπερβαίνουν τα τυπικά όρια της συμφωνημένης εργασίας.

Ο Α χρησιμοποιεί τον παλιό Δρόσο 1-2 φορές την εβδομάδα και αγκομαχάει να ωθήσει την παραγωγή του για να ακολουθήσει τις παραγγελίες , τις οποίες ο ίδιος προωθεί μέσω εξαντλητικών ταξιδιών εκθέσεων επισκέψεων σε όλο τον κόσμο.Την στιγμή που η ανεργία καλπάζει σε ιλιγγιώδη όρια, ο Α. έχει χάσει τον ύπνο του για να βρει ένα "Δρόσο".

 Η σπανίς των Δρόσων είναι ζήτημα της στρεβλής  "αγοράς εργασίας" αλλά και σύμπτωμα της ελληνικής ασθένειας.

Η μεγέθυνση της  οικονομίας μέσω  υπηρεσιών , σε όλες τις οικονομίες ,  δημιουργεί ένα σύνολο ιδεών ,παραστάσεων, φαντασιώσεων με επίκεντρο το λευκό κολάρο, τη διανοητική εργασία. Όμως η καταθλιπτική υστέρηση των αξιών της χειρονακτικής εξειδίκευσης , της ανεπτυγμένης «μαστορικής» ,της «τέχνης» αντιπροσωπεύει όχι μόνο το πρωτείο της διάνοιας έναντι του σωματικού μόχθου αλλά και την έλλειψη μιας εργασιακής πειθαρχίας. Η «μαστορική» αναπτύσσεται σε σταθερά πλαίσια ενός εργασιακού ήθους που συγκροτείται από διάρκεια, μάθηση, καλώς εννοούμενη πειθαρχία. Οι Δρόσοι δεν ελλείπουν γιατί τους λείπουν οι γνώσεις για το σωστό «στραντζάρισμα» ενώ αλλά γιατί δεν έχουν υπάρξει εδώ και καιρό οι εργασιακές ηθικές συνθήκες που θα παράγουν τα ενδιάμεσα στρώματα-κλειδιά της οικονομίας.

Η δημοσιονομική κατάρρευση που πυροδότησε την κρίση αποκάλυψε εκτός από τα οικονομικά ελλείμματα μια χαοτική κατάσταση ατομικών προσδοκιών και στρεβλών παραστάσεων. Η παλινδρομική κίνηση των ρευμάτων πολιτικής από «μνημόνιο» σε «αντιμνημόνιο» και τανάπαλιν ,η αλληλουχία  αυταρχικής και  συμπονετικής διαχείρισης της ίδιας  μείζονος οικονομικής συνθήκης , αυτή η έκφραση που θα αποκαλείτο «πολιτική ασυνέπεια» έχει ήδη συγκροτηθεί σε μερικά επίπεδα «χαμηλότερα».

Η ανυπαρξία των Δρόσων  εκφράζει μια συγκυρία όπου η ναρκισσιστική υπερεκτίμηση των ικανοτήτων που επιφέρουν επιτυχίες  «άψε-σβήσε» τελικά ρευστοποίησε σταθερούς κώδικες μαθητείας και πειθαρχίας που είναι θεμελιακοί για την επιτυχία οποιασδήποτε αποτελεσματικής πολιτικής.

 Εδώ και μήνες η ρευστοποίηση , η δημιουργική ασάφεια συνεχίζεται. Επίδικα ζητήματα χρονίζουν και σέρνονται . Παρότι η τρέχουσα  πολιτική εκφράζεται με το γλυκό συμπονετικό τρόπο , παρότι συνοδεύεται με κινήσεις μιας προσπάθειας κάθαρσης, εν τούτοις αυτός ο τρόπος των αναβαλλόμενων αποφάσεων φαίνεται να αντανακλά μια εσωτερική έλλειψη πειθαρχίας και μάθησης.

 Ο Δρόσος λείπει από το μηχανουργείο, ο Δρόσος λείπει από τα σχολεία, ο Δρόσος λείπει από την κυβέρνηση.

 

Έξοδος

 

 

Οι πρώτες εκτιμήσεις για τις αρνητικές επιπτώσεις των Capital Controls είναι ότι θα είναι μικρότερες του αναμενομένου. Σύμφωνα με την ΕΤΕ  «επιχειρήσεις και νοικοκυριά απέσυραν και διακράτησαν σε μορφή μετρητών ή μετέφεραν στο εξωτερικό περίπου €41 δισ. τραπεζικών καταθέσεων μεταξύ Νοεμβρίου 2014 και Ιουνίου 2015».  Τα δεδομένα ενισχύουν την κυβέρνηση για να διαμορφώσει κλίμα ανάπτυξης νωρίτερα από το αναμενόμενο. Δικαιολογημένα κυβερνητικοί παράγοντες δείχνουν την ευχαρίστηση και σχετική αισιοδοξία τους.

Βέβαια το ενδιαφέρον είναι πως η θετική εξέλιξη οφείλεται στο γεγονός ότι ,κατά το διάστημα Ιανουαρίου Ιουλίου, οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά δρουν ως ορθολογικοί παίκτες και αποσύρουν την εμπιστοσύνη από την τυπική οικονομία. Η άρση και όχι η επιβεβαίωση της εμπιστοσύνης διαμορφώνουν το θετικό αποτέλεσμα για το οποίο οι κυβερνητικοί παράγοντες επιχαίρουν. Αν τελικά ισχύουν οι γνωματεύσεις, τότε το θετικό αποτέλεσμα προκύπτει από τη στάθμιση των ορθολογικών παικτών για  την κυβερνητική αφερεγγυότητα και  η κυβέρνηση διασώζεται από την σταθμισμένη αμφισβήτηση της. Φαίνεται πως η απόσυρση των καταθέσεων ήταν «τόσο όσο» για να διατηρήσει την απαιτούμενη ρευστότητα ανάγκης.

Όμως όλο το περιεχόμενο του τρίτου μνημονίου στηρίζεται στην ένταξη στην τυπική οικονομία όλο και περισσότερων δραστηριοτήτων . Κινείται στην αντίθετη  κατεύθυνση από αυτή που επέτρεψε στους ορθολογικούς αμφισβητίες της κυβέρνησης  να την «διασώσουν» προσωρινά.

Ένα αντίστοιχο δυναμικό δίπολο «τυπικού - άτυπου» αναδύεται και στην πολιτική αποτύπωση των εκλογών. Η κυβερνητική πλειοψηφία στηρίζεται στην απόσυρση περίπου 800,000 ψηφοφόρων τον Ιούλιο  σε σχέση με τον Ιανουάριο, δηλαδή την εθελοντική εκτόπιση στην άτυπη πολιτική περιοχή του 10 % του εκλογικού σώματος. (πηγή)

Με οικονομικούς παίκτες που μετριάζουν τα Capital Control μέσω της απόσυρσης  και πολιτικούς παράγοντες που απομακρύνονται από το πεδίο της πολιτικής αποτύπωσης , διαμορφώνεται ένα σκηνικό διπλής ισορροπίας: Η κυβέρνηση επικρατεί  στο πεδίο της τυπικής πολιτικής  ενώ ταυτόχρονα υπάρχει μια σχετική σταθερότητα μεταξύ των δύο χώρων  της άτυπης και τυπικής  οικονομίας και κοινωνίας . Ενώ στην επιφάνεια η πόλωση κυβέρνηση – αντιπολίτευση έχει ένα προφανή νικητή, το υπέδαφος κάτω από τα πόδια του νικητή και των νικημένων ρευστοποιείται αλλά είναι προς το παρόν σταθερό.

Οι  δικαιωμένοι ,εκ των υστέρων, bank runners και οι απόντες του Ιουλίου παραμένουν αόρατοι  παρέχοντας την πραγματική «ανοχή». Η πολιτική σύγκρουση μεταξύ κλασσικού- αυταρχικού και νέου- παρηγορητικού μνημονίου καθώς θα διευρύνεται θα δημιουργήσει ροπές όχι μόνο εντός της τυπικής πολιτικής αλλά δυναμικές περαιτέρω «εξόδου». Ο ηγεμονικός συμπονετικός – ηθικολογικός μνημονιακός λόγος καθώς βυθίζεται όλο και περισσότερο στο διχασμό μεταξύ ρητορικών προθέσεων και αναγκαστικών επιτελέσεων ενώ ναρκισσεύεται   για την καθολική επικράτηση στην τυπική πολιτική ουσιαστικά τροφοδοτεί την «έξοδο».

Προς το παρόν τόσο οι bank runners όσο και οι εκλογικοί απέχοντες παραμένουν σε αναμονή.

Πόλεμος και Πόλεμος

 

 

 

Εδώ και μερικούς μήνες η δεδομένη γεωγραφική απόσταση Ουγγαρίας Ελλάδας παίρνει μια στρατηγική διάσταση : η αριστερή Ελλάδα διασώζει τις ζωές στα  σύνορα ενώ η δεξιά Ουγγαρία τα κλείνει ερμητικά .Η ιστορική παλινδρόμηση της εποχής διαμορφώνει ένα σκληρό αναχρονισμό : τα σύνορα Αυστροουγγαρίας Οθωμανικής αυτοκρατορίας αναδύονται από τα βάθη του χρόνου και διαμορφώνουν μια γνωστή ένταση . Σχεδόν αταβιστικά η δεξιά Ουγγαρία με τους φράκτες εξωθεί την Ελλάδα στον ιστορικό χωρόχρονο της Οθωμανικής επικράτειας.

 Η πολιτιστική συσχέτιση Ουγγαρίας Ελλάδας δεν είναι απλή καθώς  το γεωγραφικό και πρωτοφυλετικό χάσμα δεν είναι προσπελάσιμο. Οι εξαιρέσεις δεν είναι αμελητέες.Δεν είναι άγνωστο πως ο Αγγελοπουλος στηρίχτηκε στον  Μίκλος Γιάντσο  μεταφέροντας στην ορεινή Ελλάδα μοτίβα του Γιαντσο εμπνευσμένα από τις πεδιάδες των Μαγυάρων. Η έμπνευση δικαιώθηκε με το παραπάνω, καθώς ο Teo αναγνωρίστηκε πολύ περισσότερο από τον προκάτοχο του. Και οι δύο  διαμόρφωσαν ένα αργόσυρτο φιλμικό χρόνο ο οποίος συναρθρώνεται με έφιππους πολεμιστές, ιστορικές αναδρομές . Ο Μπέλα Ταρρ  ενώ έχει το φανατικό κοινό του στους σινεφίλ της Αθήνας  ,δεν μας έχει δώσει σημεία επαφής μιας εσωτερικής γειτνίασης . Το χάσμα έχει ακόμα μια μικρή ευκαιρία να γεφυρωθεί.

 Την άνοιξη του 15 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημα του Ούγγρου  Λάζλο Κρασζναχορκάι  "Πόλεμος και Πόλεμος". Η αξία του είναι δεδομένη καθώς ο Λ Κ ήδη απολαμβάνει τη διεθνή αναγνώριση και η μετάφραση στα Ελληνικά μάλλον άργησε. Η ελληνική κριτική ήταν ενθουσιώδης και το τεύχος που διάβασα αντιπροσώπευε ήδη την τρίτη έκδοση.

 Το «Π&Π» αναδύει ένα ιδιόμορφο λόγο, στα όρια του παραληρήματος ,όπου οι προτάσεις είναι μακρές με αλλεπάλληλους εγκιβωτισμούς, αλλαγή προσώπου του αφηγητή, πολλά σημεία στίξεως και ελάχιστες τέλειες. Ο μακροπερίοδος λόγος είναι μοναδικός γιατί το περιεχόμενο σχεδόν τον επιβάλει. Ο «Πόλεμος και Πόλεμος»  αφορά την ιστορία του Γ.Κοριμ που ανακαλύπτει ένα μοναδικό χειρόγραφο το οποίο ο ίδιος τελικά αφηγείται και σχολιάζει Η παράλληλη αφήγηση της περιπέτειας του Κοριμ και του περιεχομένου του "χειρογράφου" ,δηλαδή μια διαχείριση ενός κειμένου εντός κειμένου αρμόζει με τον δαιδαλώδη πολυσχιδή εσωτερικό λόγο.

Το χειρόγραφο - ανακάλυψη του ήρωα του Π&Π , του αρχειοθέτη Κοριμ , αναφέρεται στην περιπέτεια μιας ομάδας που διεξάγεται σε διάφορες ιστορικές περιόδους εκ των οποίων η πρώτη είναι η Μινωική.

 Ο Ούγγρος Λαζλο Κρασζναχορκάι και ο μοναδικός ομοεθνής του ήρωας Κόριμ  βυθίζονται στην Μινωική Κρήτη την οποία αναγνωρίζουν ως απαρχή μιας ιστορικής διαδρομής η οποία ,λογοτεχνική άδεια , "πηδάει" αιώνες και τοποθεσίες.(Κρήτη , Κολωνια, Αγγλία , Γιβραλταρ )  και αιώνες ( 1650 πχ έως1350 μχ). Βέβαια στον πρώτο και κύριο αφηγηματικό χρόνο η υπόθεση αφορά την δύσκολη περιπέτεια του ιδιόμρφου Κόριμ που ξεκινά από την επαρχία της Ουγγαρίας για να βυθιστεί στις σκοτεινές γειτονιές της Ν.Υόρκης σε μια προβληματική συμβίωση με βασανισμένους μετανάστες με σκοπό να διαδώσει και να διασώσει το χειρόγραφο στην αιωνιότητα.

Στην Μινωική Κρήτη ο συγγραφέας και ο  ήρωας του αναγνωρίζουν μια ισορροπημένη κοινωνία αυτάρκειας, αλληλεγγύης Στην μυθιστορηματική πραγματικότητα πέντε Ούγγροι ναυαγούν στην στεριά της Μινωικής Κρήτης προερχόμενοι από την Ανατολή (!!!) και οι Έλληνες τους παρέχουν μια άδολη βοήθεια. Η γλώσσα τους δεν ανήκει στις γνωστές σημιτικές, πρωτοελληνικές  και η περιήγηση των κεντροευρωπαίων παίρνει τον χαρακτήρα ενός εσωτερικού βαθύτερου θαυμασμού της μεσογειακής ισορροπίας φύσης, κοινωνίας και των ιεροτήτων τους.

 Η κινητήρια δύναμη του ήρωα Κόριμ είναι ο διπρόσωπος Ερμής. Στον Ερμή ο Κοριμ βρίσκει το σύμβολο των αλλαγών, των υπερβάσεων των νόμων και των παραβιάσεων .

 Μια μυθολογική Ελλάδα συγκροτεί την εκκίνηση μιας δαιδαλώδους εσωτερικής περιπέτειας που κατασκεύασε ο Ούγγρος μαιτρ της αφήγησης.

 Τα σύνορα του  Βικτόρ Ορμπάν  περισσεύουν.

 

Info: Πόλεμος και Πόλεμος