Δραματικές συναντήσεις στο "Εκκρεμές"

 

Εξετάζοντας πιο προσεκτικά τα Social Media , κυρίως την πλατφόρμα Youtube, παρατηρεί πως ανάμεσα στις εκπομπές πολιτικού και γενικότερα κοινωνικού προβληματισμού, οι δημοφιλέστερες ,μακράν , είναι όσες έχουν θεματολογία την «εναλλακτική αναζήτηση».  Η αριθμητική υπεροχή τους είναι αναμφισβήτητη υπερέχοντας σε σχέση με αντίστοιχες δημοφιλών πολιτικών, δημοσιογράφων κλπ. Η θεματολογία της «αναζήτησης» είναι χαοτική : Αρχαία Ελλάδα, Μασονία, Ufo, Σιωνισμός, Βίβλος , Καμπαλά, τρέχουσα πολιτική, θετικές επιστήμες, αρχαιολογία ιστορία, μυστικές αδελφότητες, Soros, Βατικανό  κλπ.

Οι εκπομπές είναι ατομικές και είναι προφανές πως οι παρουσιαστές του ενδιαφέρονται για τις θεάσεις, που είναι σχετικά και για τα ελληνικά δεδομένα μεγάλες και αποφέρουν μερικά έσοδα. Για τη διατήρηση της θεαματικότητας οι εκπομπές έχουν μεγάλη και σταθερή συχνότητα ( δύο ή τρείς φορές εβδομαδιαίως) . Από τα συμφραζόμενα εξάγεται πως μαίνεται ένα πόλεμος θεάσεων για να κατακτηθεί το κοινό των «αναζητήσεων» όπου δεν λείπουν δηλητηριώδεις υπαινιγμοί για την αρτιότητα και άλλοτε εντιμότητα των αντίπαλων εκπομπών.

Ο εκάστοτε παρουσιαστής με μεγάλη ευχέρεια μπορεί να συνδέσει τη κατάληψη του Καπιτωλίου, με αρχαίους Πάπυρους, με ένα  σήμα μιας πολιτικής  εκπομπής της ΕΡΤ, αριθμολογικές συνάφειες, ένα βίντεο με τον Πάπα, μια ιστορία του Αγίου Παισίου, και τις γραμμές Νάζκα στο Περού: όλα μπορούν συσχετιστούν με όλα και όλα να εξηγηθούν με όλα.

Τα εξηγητικά σχήματα παρουσιάζονται ως «αμφισβητήσεις» που στοχεύουν το αόρατο «σύστημα» με τους εκάστοτε εκπρόσωπους του. Μοτίβο κλειδί είναι  η φράση, «τυχαίο είναι»; Οι μεγάλες θεάσεις ακολουθούνται με κατακλυσμό σχολίων όπου οι συσχετίσεις πολλαπλασιάζονται και καλούνται οι ερευνητές να συνεχίσουν τον «αντισυστημικό αγώνα».

Ο, εντυπωσιακά διογκούμενος  «κόσμος της αναζήτησης» διέπεται από μια απλή και κατανοητή προκείμενη, άρρητη συνθήκη : όλα τα φαινόμενα του επιστητού ανήκουν σε ένα σύμπαν το οποίο λειτουργεί , χωρίς ρήξεις, ασυνέχειες, ενδεχομενικότητες, πολυπαραγοντικότητες, αλλά με βάση απλές γραμμικές συσχετίσεις.

Το σύμπαν είναι καλοκουρδισμένο, απλό και αν έχεις την όρεξη να το «ψάξεις» τότε θα αποκαλύψεις τις σχέσεις των πραγμάτων και από το ένα σημείο, φαινόμενο πας στο άλλο με μια απλή συσχέτιση. Απλά μια αόρατη συστηματική δύναμη συσκοτίζει αυτές τις απλές συνάψεις .Όλα είναι θέμα «έρευνας» και όρεξης με λίγη καλή θέληση μπορείς να αποκαλύψεις ότι ο Trump ήταν ήδη προγραμματισμένος να εμφανιστεί και αυτό αποδεικνύεται αν «ερευνήσεις» το προ εικοσαετίας πρόγραμμα σχεδίων «οι Simpson» κλπ κλπ.

Το βασικό μοτίβο «τυχαίο είναι» ολοκληρώνει κάθε λογικό κενό ,έτσι στο τέλος όλα είναι ευλογοφανή. Σε αυτό τον κόσμο των απλώς συνάψεων, ο καλός ερευνητής είναι ο πιο εργατικός γιατί απλά μέσω του μοτίβου «τυχαίο είναι;» μπορεί να επεκτείνει την αλυσίδα σχέσεων όλο και πιο μακριά . Όρεξη να’χεις και μπορείς πως για τον Trump υπάρχουν νύξεις στην Οδύσσεια , στις πυραμίδες των Ινκα και σε αρχαιολογικά ευρήματα της Υεμένης.

Αυτό το σύμπαν της «αναζήτησης» διογκώνεται εντός των Social Media και δευτερογενώς συμφύρεται με το παράλληλο σύμπαν της ακροδεξιάς αντισυστημικότητας. Οι λεπτές γραμμές επαφής των δύο κόσμων είναι ορατές.

Λόγω της φύσης των Social Media οι κόσμοι αυτοί είναι αυτοαναφορικοί σαν τους  βιολογικούς «αυτοποιητικούς» μηχανισμούς  δηλαδή μπορούν να πολλαπλασιαστούν μόνοι τους, καθώς εμπεριέχουν εντός τους όλο το υλικό πολλαπλασιασμού και επέκτασης.

Προκύπτει το ερώτημα αν μπορεί να κάποιος να επιδράσει κριτικά προς τον κόσμο αυτό. Πως είναι δυνατόν να αμφισβητηθούν οι απέραντες λογικοφανείς σχέσεις των πάντων με τα πάντα που αρθρώνονται μέσω του «τυχαίο είναι;».

Ο Ουμπέρτο Εκο, αρκετά προφητικός και σε μια εποχή χωρίς την έκρηξη των Social , είχε  περιγράψει με λογοτεχνική αρτιότητα την εκρηκτική συνάντηση των κόσμων της κριτικής και της «αναζήτησης».

 Στο Εκκρεμές του Φουκώ η βασική ιστορία είναι απλή; Ένας εκδότης βιβλίων πολιτικής φιλοσοφίας εντός του ευρύτερου ρεύματος της Αριστεράς του 70-80 βλέπει το διογκούμενο αναγνωστικό ενδιαφέρον για την «αναζήτηση» και αποφασίζει με τους επιμελητές του να στήσει ένα δεύτερο εκδοτικό οίκο με αυτή τη θεματολογία : Μασονία, Χριστιανικά Τάγματα, σύμβολα, τελετές, παιχνίδια ισχύος κλπ. Το εγχείρημα ξεκινά από το μηδέν και έτσι προσπαθούν να έρθουν σε επαφή με επίδοξους συγγραφείς του «χώρου». Οι αριστεροί επιμελητές έρχονται σε επαφή με ένα νέο είδος συγγραφέων ,για αυτούς με ειδικά χαρακτηριστικά : οι άνθρωποι του χώρου της «αναζήτησης» δεν βιοπορίζονται απλώς από αυτή, αλλά την ζουν κανονικά. Οι τελετές , οι συσχετίσεις, οι συνομωσίες δεν είναι γνωσιακό αντικείμενο , αλλά πραγματικό βίωμα όπου ο κόσμος της «αναζήτησης» είναι ο πραγματικός κόσμος.

Η συνάντηση μεταξύ των σχετικά ιδιοτελών επιμελητών εκδόσεων και των ανθρώπων του χώρου είναι εκρηκτική. Χωρίς διάθεση spoiler, μπορούμε να πούμε πως οι «ερευνητές» όταν πιστεύουν στην έρευνα τους, αυτήν την εκ πρώτης όψεως ατεκμηριώτη, λογικά νηπιακή είναι πανίσχυροι και επικρατούν των κριτικών εκδοτών που απλά σε αυτούς, τους ερευνητές,  βλέπουν ένα γραφικό κόσμο , «πειραγμένων» και μια απλή ευκαιρία επαγγελματικής επέκτασης. Η κατίσχυση των «ερευνητών» είναι στο βιβλίο του Έκο ολοκληρωτική και δραματική.

Ο γραφικός όχλος του Καπιτωλίου με την προπολιτική βούληση, που διογκώθηκε από τον Trump , μου ξαναθύμισε την δραματική εξέλιξη που αριστοτεχνικά ο Έκο έχει κτίσει στο «Εκκρεμές» . Ο χαοτικός, αμόρφωτος , αφελής  «αντισυστημικός» που ζει εντός αυτού του κόσμου έχει πολλαπλάσια δύναμη . Η επαφή και καταλλαγή αυτού του κόσμου είναι πραγματικά σοβαρό  πρόβλημα που δεν έχει βρει ακόμα τη λύση του.