Η αποστολή της τελείωσε , μπορεί να πάει στα τσακίδια;

Τα δύο διακριτά ρεύματα της συγκυρίας συγκρούονται.

Dimarodrasis Encefalicus  εναντίον Syrizanexartisia Vulimicus (πηγή)

Η συναισθηματική βουλησιαρχία έπαιξε τα «ρέστα» της Ελλάδας σε δυο μέρες. Με την ανακήρυξη του δημοψηφίσματος  ουσιαστικά  μετέτρεψε την λιτότητα από οικονομικό βάρος σε αξιοπρέπεια της ουράς. Η εβδομάδα χωρίς τράπεζες είναι η πρώτη εβδομάδα ενός μακρόχρονου «λιτού βίου».Δεν υπάρχει επιστροφή μην το ψάχνουμε. Από την λιτότητα των Ματ, βρεθήκαμε στη συμπονετική λιτότητα των 60 εύρω.Η ηθικοπλαστική αποστολή της βουλησιαρχίας να εμπεδώσει το ύφος του "λιτού βίου" επέτυχε. Κάποιοι εντός της βουλησιαρχίας πιστεύουν πως το ήθος αυτό ταιριάζει με δραχμές και  το παλεύουν.

Μετά από αυτήν την υπηρεσία  δεν μπορεί να πάει στα τσακίδια; 'Αλλωστε η αποστολή να εσωτερικεύσουμε τον "λιτό βίο" εξετελέσθη.   

Ετικέτες τροφίμων, σημάνσεις τσιγάρων και ο Λίνος Καρζής

Εδώ και 30 χρόνια η σήμανση όλων των προϊόντων, ιδίως των τροφίμων, πυκνώνει. Ο καταναλωτής υποτίθεται πως πρέπει να γνωρίζει όλο και περισσότερα. Ο ενημερωμένος ενεργός αγοραστής γίνεται ο πρωταγωνιστής του αέναου κύκλου χρήματος, κατανάλωσης, παραγωγής κλπ. Το αποτέλεσμα είναι μερικά τρόφιμα να έχουν τόσες πληροφορίες ώστε ο καταναλωτής χρειάζεται Phd σε τεχνολογία τροφίμων για να καταλάβει τι ακριβώς γίνεται με κάθε τρόφιμο. Ωστόσο η κύρια συνθήκη ενισχύεται  : ο καταναλωτής πρέπει να γνωρίζει τις συνεπέπεις  των επιλογών του.Η πιο ενδιαφέρουσα περίπτωση είναι με το τσιγάρο ή άλλα οριακά τρόφιμα ( υψηλά λιπαρά, κορεσμένα, ενάλατα, καπνιστά κλπ). Νεκροκεφαλές, μαύρα πνευμόνια, καρκίνοι κλπ συνοδεύουν την απόλαυση των καπνιστών. Το επικοινωνιακό πλαίσιο είναι κρυστάλλινο: Ο παραγωγός με την προειδοποίηση του κινδύνου απαλλάσσεται από οποιαδήποτε ευθύνη, αλλά η ενδεχόμενη βλάβη παραμένει ως δυνατότητα. Η ανακοίνωση του κινδύνου φαίνεται να δρα διπλά :αφενός απαγορευτικά για όσους πείθονται αφετέρου  ψυχοθεραπευτικά για όσους συνεχίζουν το κάπνισμα. Οι καπνιστές απολαμβάνουν το τσιγάρο τους μαζί με την ερεθιστική ανάληψη ενός λελογισμένου ρίσκου. Η σήμανση του κινδύνου , η προειδοποίηση επιμερίζει ευθύνες αλλά φαίνεται να μην αναστρέφει τις τάσεις. Η παγκόσμια τάση καπνίσματος είναι σταθερά ανοδική, ενώ τα "μη υγιεινά " τρόφιμα ανακτούν μερίδια αγοράς καθώς πλέον τοποθετούνται ως "η πραγματική" απόλαυση  "the real thing".

Οι τελευταίες εξελίξεις με τη διαπραγμάτευση των Co Co Chanel,   μέσα στα πιο πιθανά ορθολογικά σενάρια του κοινού νου, ήταν απολύτως προβλέψιμες. Η διαχείριση τους ήταν αναμενόμενη ,όπως τα αλλαντικά που γράφουν τις θερμίδες . Για παράδειγμα, μια εβδομάδα πριν την 20η Φλεβάρη η φύση της συμφωνίας ήταν γνωστή (πηγή) . Η πορεία μιας διαπραγμάτευσης χωρίς ρήγμα με συνεχείς ονομαστικές συμφωνίες και ρευστές διαφωνίες είχε  περιγραφεί ήδη πριν από τις εκλογές (πηγή).
Φαίνεται όμως πως όλες οι αναλύσεις   έδρασαν όπως οι νεκροκεφαλές στα τσιγάρα, δηλαδή τπρόσφεραν μια ηδονική απόλαυση ρίσκου.

 Όμως τώρα , που  φαίνεται ότι  ο κίνδυνος είναι πραγματικός ,βλέπουμε μια εξίσου αναμενόμενη εξέλιξη.Είναι η επίκληση της ηθικής απαξίας των δανειστών και  η ανάδειξη  του ελληνικού προβλήματος ως κομβικού σημείου στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Αντί λοιπόν να ελεγχθεί η  βασιμότητα της προτεινόμενης "έξυπνης" λύσης,προβάλλονται ως προκείμενες του ζητήματος η  ευρωπαϊκή αδυναμία και το παγκόσμιο προβληματικό ασταθές στίγμα .   Ο τρέχων  λόγος των Co Co Chanel  χάνει την τεχνική του επάρκεια και τα μεταπολιτικά χαρακτηριστικά της   της ανάλυσης, της αποτελεσματικότητας και αρδεύεται πλέον από την κλασική δεξαμενή του "ηρωισμού", του "δίκαιου του αδυνάτου", του "παγκόσμιου ιστορικού ρόλου".

Το project των Chanel να προκαλέσουν εκλογές από πέρσι τον Ιούνιο ,αμέσως μετά τις Ευρωεκλογές και εν όψει της προεδρικής εκλογής, είχε μια ορθολογική βάση γιατί   εκκινούσε από την ιστορική εμπειρία: υπήρξαν δύο κυβερνήσεις που ανέλαβαν την εξουσία στο τέλος προγραμμάτων του ΔΝΤ και με ιστορικό ελιγμό απόλαυσαν την ανάπτυξη που προήλθε από τα προγράμματα, αλλά την παρουσίασαν ως "απομάκρυνση" του ΔΝΤ. Τα ζεύγη Cardoso Loula, Dervis Ertogan ήταν η έμπνευση για μια ενδεχόμενη ιστορική αναλογία με το ζεύγος Στουρνάρα Τσίπρα . Όμως στην στρατηγική  δεν υπολόγισαν τον παράγοντα Σαμαρά. Αντί να ολοκληρώσει το πρόγραμμα, να απολαύσει την πρόσκαιρη πολιτική συντριβή αλλά και την ιστορική θετική  αποτίμηση ενός ολοκληρωμένου αστικού κύκλου ( στο αντίστοιχο της κυβέρνησης Ράλλη) , ο Σαμαράς ( γνώστης της περιόδου 77-81) προσπάθησε να μη χάσει τον εκλογικό κύκλο και σταμάτησε στη μέση   .Το αποτέλεσμα είναι γνωστό. Η αστική διαχείριση βαλτώνει και η δυνητικά «έξυπνη» διαδοχή Τσίπρα ευρίσκεται ξεκρέμαστη.

 Βέβαια το τέχνασμα των Chanel  να αξιοποιήσουν πολιτικά ένα οικονομικό momentum που θεμελιώθηκε σε πρότερο χρόνο δεν έχει αποτύχει. Παρά την έλλειψη ρευστότητας, την μερική στάση πληρωμών η ύφεση δεν είναι τόσο δραματική ακριβώς γιατί τόσο ο τουρισμός όσο και οι εξαγωγές λειτουργούν με την θετική αδράνεια του 14 ισοφαρίζοντας εν μέρει την νέα περίοδο της εσωτερικής ύφεσης που ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 14. Η διακυβέρνηση Chanel  θεωρεί τον τουρισμό και τις εξαγωγές ως δική της επιτυχία ενώ την νέα γενιά κρίσης από το Δεκέμβρη ως υπόλειμμα των μνημονίων: το κοντέρ της δημαγωγίας μπορεί και να τερματίσει …

 Οι επιτελείς του Chanel με λύπη αναλογίζονται τι μπορεί να είχε γίνει έστω με μερική ρευστότητα : ένα μεγαλύτερο κύμα ανάπτυξης σε θετικό ρυθμό  ήδη από το 14 θα είχε μια πολιτική αντανάκλαση την οποία προφανώς θα εισέπραττε η «μεταμνημονιακή» κυβέρνηση. Δυστυχώς τα ετερογενή ιστορικά πετυχημένα δίδυμα του καπιταλισμού δεν  επαναλαμβάνονται .

Είναι φανερό πως παρά τις ρητορικές εκφράσεις το άγχος στα πρόσωπα των ιθυνόντων του Co Co Chanel είναι το άλγος του παίκτη που χάνει στο παραπέντε μια παρτίδα που πηγαίνει τόσο καλά.

Η παρτίδα ξεκινά από την αρχή σχεδόν: κάποιος πρέπει να τελειώσει την δουλειά του Στουρνάρα και αυτός είναι μόνο ο Στουρνάρας. Ο Στουρνάρας είναι το θεμέλιο μιας επερχόμενης νέας πολιτικής: όχι ως υπουργός αλλά ως «κακός αναγκαστικός» κεντρικός τραπεζίτης. Ο Στουρνάρας είναι το απαραίτητο συστατικό της νέας ετικέτας του τροφίμου που σερβίρει η κυβέρνηση, ακριβώς με το μηχανισμό που αναλύσαμε στην αρχή. Στην λογική αυτή η επερχόμενη θεατρική παράσταση Κωνσταντοπούλου Στουρνάρα θα ασκήσει τον ηθοποιητικό της ρόλο.: για επερχόμενες φορολογίες περικοπές κλπ ο ένοχος είναι γνωστός εκ των προτέρων. Επειδή στα θεατρικά ο ένοχος πρέπει να είναι παρών ο Στουρνάρας στον ρόλο του «κακού»  είναι το μεγάλο ατού της κυβέρνησης.

 Είναι φανερό πως μια συμφωνία θα γίνει. Η ιθύνουσα πολιτική ομάδα των Chanel δεν έχει δρόμο διαφυγής και πρέπει να ολοκληρώσει από εκεί που μείναμε , τον Ιούνιο του 14. Το πιθανότερο είναι ενισχύσει τα ηρωικά και ιστορικίστικα στοιχεία της ρητορικής ακριβώς για να αποκρύψει την λανθασμένη στάθμιση της συγκυρίας. Το κακό είναι πως αν ο οικονομικός κύκλος του 14 δεν κρατήσει την θετική αδράνεια του , η αστόχαστη πολιτική των Chanel δημιούργησε ένα νέο κύκλο κρίσης με εξ ίσου οδυνηρά αποτελέσματα. Οι παροικούντες στην Ιερουσαλήμ του εναπομείναντος ιδιωτικού τομέα ξέρουν ακριβώς τι έχει γίνει εδώ και οκτώ μήνες και μπορεί να θυμώσουν και άλλο.

 Ωστόσο η νέα συμφωνία κυβέρνησης δανειστών φαίνεται ως καραμπινάτη loss-loss. Οι Ευρωπαϊκές πολιτικές ελίτ θα βυθισθούν στον κυκεώνα των προβλημάτων τους και η κυβέρνηση θα κάνει ασκήσεις θεάτρου  με την οπτική του Λίνου Καρζή (πηγή) , όπου η ηθοποιοί της τραγωδίας φοράνε μάσκες. Ας μην γελιόμαστε  το θέατρο με μάσκες είναι υψηλή τέχνη όταν γίνεται καλά και αλλά στο τέλος της παράστασης οι ηθοποιοί του Καρζή  τις έβγαζαν. Αν η παράσταση είναι μάπα δεν θα γλυτώσει κανείς.

Το βλέμμα του Lee και άλλα βλέμματα

Ο βρικόλακας του Κρίστοφερ Λη ήταν μοναδικός .

Ήταν ο πρώτος που μπόρεσε να αποδώσει την υπαινικτική ασάφεια μεταξύ ερωτικού και τερατώδους που είχε το δήγμα του βρικόλακα. Ο Λη είχε ένα μοναδικό ύφος ένα αφροδισιακό βλέμμα , το οποίο τροφοδοτούσε μια ζωική επίθεση . Η φιγούρα του ξερακιανού μεσήλικα  που επιτίθεται σε νεαρές καλλονές , το ερωτικό λιβιδιακό δάγκωμα στον γυμνό λαιμό ήταν αυτό που καθιέρωσαν τον Λη και όχι κανενός είδους φρίκη, ή τρόμος. Γι’ αυτό και στις κλασσικές του ταινίες ο Λη απολάμβανε την εξωτερικευμένη επιδοκιμασία από τους άντρες θεατές που καταλάβαιναν ενστικτωδώς την φύση της βρικολακικής επίθεσης  . Οι αλαλαγμοί στην τελική επίθεση του βρικόλακα ανήκαν στον ίδιο συναισθηματικό κόσμο με τα επιφωνήματα που επιβράβευαν την επίβαση του Γκουσγκούνη. Γιατί η  επίθεση του βρικόλακα είναι μια μετουσιωμένη ερωτική επαφή που παράγει ακριβώς τις ίδιες αφροδισιακές σωματικές διαστολές και εκφράσεις. Το βλέμμα και όχι οι κοπτήρες του Λη έμεινε αξεπέραστο.

Ταυτόχρονα ο ερωτικός βρικόλακας ήταν στερημένος από την σωματική ερωτική επαφή . Στις κλασικές ταινίες όλος το λιβιδιακό φορτίο εκφορτίζεται με δήγματα .Ενώ ο ερωτισμός είναι παντού η κλασσική σωματική συνεύρεση δεν υπάρχει πουθενά, απλώς έχει μετουσιωθεί .

Αυτός ο μοναδικός ερωτισμός όπου το μοναδικό γυμνό είναι ο λαιμός μιας καλλονής και οι λίγες σταγόνες του αίματος  τα μοναδικά σωματικά ρευστά , έμεινε κλασσικός ως απόλυτη έκφραση της ηδονής. Ο Λη παραμένει ο μοναδικός εραστής σε συνευρέσεις μοναδικής αισθητικής και ατμόσφαιρας .Με τον βρικόλακα του  ο αφροδισιασμός αισθητικοποιήθηκε  τελείως απέκτησε μια αυστηρή τελετουργία και επειδή ακριβώς συγκροτήθηκε μέσα από ένα αυστηρό κώδικα έγινε και πιο βαθύς.

Αυτό το μοναδικό τερατικό –ερωτικό βλέμμα  του Λη , αυτή η υπαινικτική πυκνή διαχείριση του σεξουαλικού κατέγραψαν μια ολόκληρη εποχή .

Η κάθε εποχή έχει το βλέμμα της.

Πριν μερικά χρόνια ο Πανούσης σε μια παράσταση του είχε συνοδέψει την μουσική του με εικόνες πορνοστάρ. Μετά το τραγούδι στο κλασσικό κυνικά βιτριολικό έως σκατολογικό  σχόλιο  του ο Πανούσης προέβαλε τις ίδιες εικόνες των σταρ σε απόλυτο γκρο πλαν εστιασμένο στα μάτια . Κάλεσε το κοινό της βραδιάς να παρατηρήσει τα μάτια που ανέδυαν τον απόλυτο τρόμο. Μόνο ένας ιδιοφυής  ακραίος freak καλλιτέχνης σαν τον Πανούση μπορούσε να αναδείξει ένα τέτοιο λεπτό όριο : το  απομονωμένο βλέμμα ήταν τρομώδες.

Ο Αμίρ Πόλακ , ένας ισραηλίτης δημοσιογράφος που ξέρει την Αθήνα και την Ιεροσόλυμα είχε αναλύσει μια άλλη λεπτή διαφορά . Το βλέμμα της επαιτείας . Οι επαίτες που υπάρχουν στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ κοιτάνε ευθύβολα και επιτακτικά κουδουνίζουν ένα τασάκι με λίγα νομίσματα. Οι επαίτες επικαλούνται την ηθική υπόσταση του άλλου. Το βλέμμα τους δεν παρακαλεί αλλά υπενθυμίζει με τον ήχο των νομισμάτων  τον Ηθικό Νόμο της αλληλεγγύης. Αντίθετα οι  επαίτες της Πλάκας επικαλούνται το συναίσθημα και όχι την Ηθική του άλλου. Το βλέμμα εμπεριέχει ένα αυτό-οικτιρμό μια διασταλμένη διάθεση λύπης συμπόνιας ευσπλαχνίας. Η διαφορά των βλεμμάτων αναδεικνύει δυο διαφορετικούς κόσμους : την ηθική έγκληση , τον συναισθηματικό σπαραγμό.

Γεια σου Κρίστοφερ  με το μοναδικό βλέμμα στους λεπτούς κρινένιους λαιμούς.

Από αδέσποτα pets

Πριν μερικές μέρες εμφανίστηκαν στο Σύνταγμα σκυλιά με μπλούζες που έφερναν την επιγραφή: «δεν έχω χρήματα» . Ο Ισπανός εικαστικός Σαντιάγκο Σιέρα δημιούργησε  μια ολιγόλεπτη παράσταση δρόμου με πρώην αδέσποτα σκυλιά. Με αυτή   συμπληρώνει μια αντίστοιχη έκθεση με προβολές βίντεο με αλληγορικά θεάματα χοίρων που τρώνε χοιροτροφές συμπιεσμένες ως χάρτες  του ευρωπαϊκού νότου . Ο Σιέρα παρουσιάζει  ένα πολιτικό εικαστικό μικτό συμβάν για να αποδομήσει την κυρίαρχη αφήγηση για τα pigs και ταυτόχρονα να αναδείξει την οικονομική δυσπραγία μέσω των σκύλων οι οποίοι παραπέμπουν στους σκύλους των αθηναϊκών διαδηλώσεων «Λουκάνικο» και «Κανέλλο».(πηγή)

Μια πολιτική αλληγορία με ζώα δεν είναι πρωτοφανής. Μάλιστα σε μια κοινωνία , όπως η Ελληνική, με αλλεπάλληλα περιστατικά βασανισμού ζώων  η ωφέλεια είναι πολλαπλή. Τα ενδεδυμένα σκυλιά του Σιέρα όμως προβιβάζονται σε διαδηλωτή ο οποίος παρουσιάζει το οικονομικό του πρόβλημα απ’ ευθείας : δεν έχει χρήματα. Όπως οι Λουκάνικος και  Κανέλλος που συμμετείχαν ως ισότιμοι διαδηλωτές τα ενδεδυμένα αδέσποτα «ανέρχονται» στην ανθρώπινη κλίμακα, όπως τα εκπαιδευμένα σκυλιά παρουσιάζουν παραστάσεις .

Στο Britain you have talent οι νικητές στα δύο από τρία  τελευταία τρία χρόνια ήταν σκυλιά με τους συνοδούς τους που παρουσίαζαν εξαιρετικές περίτεχνες ασκήσεις. Μάλιστα το 2015 η νικήτρια έκανε μια μικρή απάτη , την οποία αποκάλυψε αφού πήρε το οικονομικό έπαθλο: στην νικητήρια παράσταση χρησιμοποίησε δύο όμοια σκυλιά.

Ο προβιβασμός των στην ανθρώπινη θέση είτε ως ακροβάτες ή και «πολίτες» είναι σχεδόν αταβιστική. Στην Πολιτεία (2) ο Πλάτωνας είχε σημειώσει ότι τα πολιτεύματα αντανακλώνται στα κατοικίδια. Μια πολιτική κατάσταση διάλυσης καταρχάς οδηγεί τα κατοικίδια στους δρόμους όπου εκφράζονται με τους τρόπους των ιδιοκτητών τους. Τα ζώα μπορούν να μετακινούνται προς  το ανθρωπολογικό πολιτικό  πεδίο καθώς μετέχουν  σε ένα κοινός τόπο. Αντίστροφα ο υπερ-προσδιορισμός της πολιτικής σηματοδοτείται από μυθικά ζώα ή τέρατα.  Τα ζώα μετέχουν της πολιτικής τα τέρατα την ορίζουν . Σφίγγα, Μινώταυρος, Λεβιάθαν είναι μερικά από τα τέρατα που σηματοδότησαν την εξουσία..

Η έστω και προσωρινή ένδυση των σκύλων του Σιέρα παραβίασε ένα όριο. Τα ζώα είναι θεμελιακά ,καταστατικά γυμνά ως ζώα. Η ένδυση και η γυμνότητα είναι πόλοι εντός των οποίων ταλαντεύεται μόνο ο άνθρωπος. Η ένδυση ενός ζώου δεν είναι μια επέμβαση που  παραβιάζει ένα κώδικα, αλλά μεταφέρει ένα ανθρωπολογικό κατώφλι στον κόσμο των ζώων ως ένα πλεόνασμα , ως ένα φορτίο. Το ενδεδυμένο ζώο δεν φέρει ένα επιπλέον ένδυμα αλλά μια επιπλέον διαφορά «γυμνότητα- ένδυση» η οποία του χαρίζεται ως ανώφελο δώρο.  

Έχει παρατηρηθεί ότι  ο γυμνός άνθρωπος ντρέπεται όταν τον δει ένα ζώο, ως εάν το ζώο να είναι ‘άλλος άνθρωπος (2). Η ανθρώπινη γυμνότητα είναι μια εύθραυστη κατάσταση η οποία παραβιάζεται και από τα ζώα. Το αντίστροφο είναι αδύνατο να ελεγχθεί : πως αισθάνεται ένα ενδεδυμένο ζώο όταν το βλέπουν άνθρωποι; Άραγε  τα αδέσποτα του Σιένα πως αισθάνθηκαν στα λίγα λεπτά της παράστασης δρόμου;

Ο ορισμός του κατωφλίου της κατονομασίας μιας οντότητας σε ζώο είναι ανοικτός. Τι ορίζει τη διαφορά σφαγής και δολοφονίας που διαχωρίζει ανθρώπους και ζώο; Πως τίθεται το αίτημα για  ιδεολογικό ( μη διατροφικό) vegetarian ρεύμα (πηγή); Σε χάρτες δικαιωμάτων των ζώων υπάρχει ενεργό υποκείμενο ή τα ζώα υφίστανται τα δικαιώματα τους; Μπορούν τα δελφίνια να αρθούν σε ένα ενδιάμεσο ζώου ανθρώπου ως υπερνοήμονα μη ανθρώπινα όντα;

Τα ερωτήματα είναι ανοικτά

Άλλοι παρατήρησαν πως το ανοικτό διερώτημα για το όριο ανθρώπου ζώου έχει μια άλλη μορφή. Τα σύγχρονα ταξινομικά συστήματα βιολογίας διαρκώς μεταφέρουν από είδος σε είδος το όριο της ανθρωπότητας ως ρήγμα προς την «ζωότητα» (3). Η ενδιαφέρουσα ερμηνεία είναι πως επειδή προέχει η καθαρή μορφή της «ανθρωπότητας» όποιο όριο και να αναδείξει η παλαιοντολογία , η βιολογία όλα συγκροτούνται για να αναδείξουν μια υποτιθέμενη καθαρή «ανθρωπότητα» .Την λογοτεχνική αποτύπωση της απώθησης αυτού του ορίου αποτύπωσε ο Borges στο δομίμιο " Εγχειρίδιο φανταστικής ζωολογίας".

Η επέμβαση του Σιέρα  με την ένδυση των σκύλων γίνεται κατανοητή με τη βοήθεια ενός άλλου ταξινομικού σχήματος (4)Τα ζώα είναι τριών ειδών : οιδιπόδεια (με όσα σχετιζόμαστε συναισθηματικά , τα pets) ,τα κρατικά ( όταν τα ζώα είναι σύμβολα ή όργανα  ιεραρχικής εξουσίας πχ ο αετός το λιοντάρι ως σύμβολα , ο ίππος ως αστυνομικό βοήθημα )  τα δαιμονικά (όσα εντάσσονται σε συναρμογές πλήθους, νομαδικής κίνησης πχ οι αγέλες).  Ο Σιέρα επιμελήθηκε τα δαιμονικά ζώα της Αθήνας για να μετατρέψει σε Οιδιπόδεια  μέσω μιας προσωρινής παράβασης,: της επιβολής μιας ανθρωπολογικής διαφοράς (ενδυμασία γυμνότητα ).Καθώς η παράδοση μας δεν έχει προφανή χρήση κρατικών ζώων (πχ  έφιππη αστυνομία) η εικαστική παρέμβαση απέκρυψε το μετασχηματισμό .Τα κρατικά ζώα υφίστανται την ενδυμασία ως μέρος μιας προστασίας, ενώ τα αδέσποτα του Σιέρα μέσω της ένδυσης αποχαιρέτησαν την αγέλη για να γίνουν προσωπικά

Άθελα το happening του Σιέρα σηματοδότησε τη συγκυρία : οι αγέλες του 8-12 μετασχηματίζονται το 15 σε pets .Η τρέχουσα παρηγορητική διαχείριση, φορτισμένη από αντιφατικά συναισθήματα επερχόμενης ματαίωσης, φόβου, ενοχών συνάδει με κατοικίδια.

(1)   Πολιτεία Βιβλίο VIII

(2)   J.Derrida : The Animal that therefore  I am

(3)   G.Agamben: The open

(4)   G.Deleuze F.Guattari . Becoming Intense,Becoming Animal

(5)   D.Morris  Ο Γυμνός Πίθηκος

Ε ας μην περάσει και αυτό

 

 

 

 

Στο Θίασο του Αγγελόπουλου η πρωτοχρονιά του 1946 παρουσιάζεται ως χορευτική και μουσική αντιμαχία. Δεξιοί και αριστεροί έχουν διαφορετικές μουσικές προτιμήσεις και χορευτικά στυλ. Βέβαια η εποχή  δημιουργούσε μια μουσική διαμάχη εμβατηρίων αλλά στην σκηνή του Θίασου το τσάρλεστον της αριστεράς αντιπαρατίθεται με ένα ακατανόητο βαλσάκι ανδρών της δεξιάς. Η διαμάχη στο επίπεδο της αισθητικής είναι θεμελιακή αλλά οι βαθμοί έντασης είναι ανάλογοι με την εποχή. Τα τελευταία 30 χρόνια όλο και λιγότερο αναδύονται αισθητικές αναλύσεις με ένα «κλειστό» επίδικο αριστεράς δεξιάς. Η εποχή κριτικής της «αστικής»  τέχνης παρήλθε μάλλον ανεπιστρεπτί. Στην σφαίρα της αισθητικής οι διαφορές και οι ιδεολογικές προσεγγίσεις γίνονται όλο και πιο περίπλοκες , επικαλυπτόμενες και χιαστί.

Ωστόσο στην ελληνική περίπτωση υπάρχει μια περιοχή της καλλιτεχνίας που ευρίσκεται σε συνεχή διέγερση: το ελληνικό τραγούδι. Με κάποιον τρόπο επίδικα της συγκυρίας συμπυκνώνονται αμέσως σε τραγουδιστικά τεκταινόμενα ενώ άλλες περιοχές ( μουσική, όπερα, λογοτεχνία, θέατρο, κινηματογράφος) παραμένουν λιγότερο δραματικές όσον αφορά τις τρέχουσες πολώσεις . Εκτός τραγουδιού οι πολώσεις σπανίζουν  ή αναδύονται ως διαφορές ειδημόνων , micro lobbies, χωρίς ευρύτερες απαιτήσεις δημόσιου διαλόγου. Θυμάμαι παρά ελάχιστες περιπτώσεις όπου ένα επίδικο αισθητικής ή καλλιτεχνίας έχει πάρει μια διάσταση έστω και εντός ενός ευρύτερου κύκλου ενδιαφερομένων ( 1)

Μετά το Ρουβά ήρθε και η σειρά του Πορτοκάλογλου να εμπλακεί σε ένα ζήτημα ερμηνείας , σε ένα επίδικο που εκκινεί από το τραγούδι και διευρύνεται ως ιδεολογικό σημείο καμπής.

Η διαμάχη προφανώς αφορά την νοηματοδότηση του «θα περάσει και αυτό» . Φαίνεται πως ο στίχος του Πορτοκάλουγλου περιγράφει ένα δυσάρεστο διχασμό μετά τη νίκη το Συριζα. Η εξ ευωνύμων ένσταση είναι για την σιωπή του ΝΠ στον κοινωνικό διχασμό που υπήρξε στην «μνημονιακή» περίοδο. Με λίγη ανατροφοδότηση  θα ξανακουστεί τραγούδι του Πορτικάλογλου στο Κόκκινο ή τα σχετικά  φεστιβάλ και συγκεντρώσεις το 2017 ενώ αναμένεται οι συγκεντρώσεις του Ποταμιού Πασοκ κλπ να αρχίζουν με το «καλοκαιράκι» ή το «ποτάμι δε γυρίζει πίσω».

Η διαμάχη για το «θα περάσει» είναι βέβαια μια θετική εξέλιξη. Θα ήταν καλύτερη αν μπορούσε να διευρυνθεί. Ένας δημόσιος διάλογος για το πώς η πολιτική πόλωση ενσωματώνεται και διακλαδώνεται στο εσωτερικό της αισθητικής έκφρασης ,δε θα ενέτεινε την ένταση αλλά θα την διέσπειρε σε περιοχές όπου η συζήτηση μπορεί να γίνει ευχερέστερη.

Στη περίπτωση του Πορτοκάλογλου, αναδύονται εκφράσεις μιας πολεμικής απλότητας ενός παιδικού οπαδισμού όχι γιατί δεν υπάρχει έδαφος αντιμαχίας, αλλά γιατί η αντιμαχία δεν έχει εκτονωθεί σε άλλες σφαίρες της δημόσιας έκφρασης. Επειδή η αντιμαχία είναι ρηχή, αβαθής και ανεπεξέργαστη, με την πρώτη προφανή ευκαιρία προβάλει ο ανεπεξέργαστος οπαδισμός. Το ενδιαφέρον είναι πως περιοχές δημόσιου διαλόγου είναι καχεκτικοί , ο όποιος διάλογος μάλλον περιορισμένος γιατί επικρατεί μια σχετική άρρητη συμφωνία διανομής πάσης φύσεων «πόρων» ( οικονομικών, ανθρώπινων, δικτυακών) . Το κράτος έμμεσα ή άμεσα διανέμει μια πίτα σε λογοτέχνες, ακαδημαϊκούς, θεατρικούς παραγωγούς, εκδότες κλπ. Οι διαμάχες είναι εξ ‘ορισμού υπέρ-προσδιορισμένες από την υπο-κείμενη συνθήκη πρόσβασης στον κοινό κρατικό λογαριασμό. Η διαμάχη προϋποθέτει εξ ‘ορισμού μια απόσταση και ανεξαρτησία .

Το γεγονός ότι το τραγούδι γίνεται τόσο εύκολα επίδικο διαμαχών είναι μια διπλή εξήγηση: αφ’ ενός μεν αισθητικά είναι άμεσο, λειτουργικό με εμμενή συναισθηματική επίδραση αφ ετέρου οι «παίκτες» του έχουν βιώσει μια περίοδο οικονομικής αυτάρκειας δομημένη εκτός άμεσων κρατικών ροών. Υπάρχει μεγαλύτερη σχετική οικονομική ευχέρεια στο τραγούδι από ότι άλλες περιοχές της καλλιτεχνίας ,επομένως είναι πιο εύκολο να διατυπωθούν αιχμηρές καλλιτεχνικές απόψεις.

Την εποχή που περιγράφει η σκηνή στο κέντρο του Θίασου,  με την τραγουδιστική αντιμαχία, κυκλοφόρησε στο περιοδικό «Νέα Εστία» του Π .Χάρη ένα εκτεταμένο δοκίμιο του φιλελελεύθερου δημοκράτη Α.Χουρμούζιου με τον τίτλο « το Ζωτικό Μίσος» ( Μάρτιος- Αύγουστος 1945) . Ο Χουρμούζιος περιγράφει μια προηγούμενη πλαδαρή πνευματική ζωή που διέπεται από ανοχή, αποσιωπήσεις από μια ατμόσφαιρα περιττής αλληλοκατανόησης . Ο μάλλον ήπιος Χουρμούζιος προκρίνει ένα αίτημα «μίσους» ως μετωνυμία μιας διέγερσης, εγρήγορσης , έντασης διαλόγου. Αν κρίνουμε από την Ιστορία  το «μίσος» του Χορμούζιου δεν πρόλαβε να μετουσιωθεί ως πνευματικό ζήτημα αλλά αντιστρόφως κατέπεσε στην οργανική μορφή της πολεμικής κατίσχυσης.

Αν η διαμάχη για τον Πορτοκάλογλου δεν εμβαθύνει ως περιεχόμενο και παραμείνει ως επίδικο τουιτεράδων τότε  ο στίχος του τραγουδιού θα επιβεβαιωθεί ως αυτοπληρούμενη προφητεία.

 ( 1) Μια όντως ενδιαφέρουσα διαμάχη αναδύεται στο περιοδικό Σημειώσεις ( Νοέμβριος 2014) ως εξαίρεση . Με αφορμή το βιβλίο του Γ.Καλλιόρη ( Όλα ή Τίποτα) αναπτύσσεται ένας πολεμικός αλλά πολιτισμένος διάλογος επιχειρημάτων για τα επίδικα της πολιτικής αναρχίας των κινημάτων κλπ