Ετικέτες τροφίμων, σημάνσεις τσιγάρων και ο Λίνος Καρζής

Εδώ και 30 χρόνια η σήμανση όλων των προϊόντων, ιδίως των τροφίμων, πυκνώνει. Ο καταναλωτής υποτίθεται πως πρέπει να γνωρίζει όλο και περισσότερα. Ο ενημερωμένος ενεργός αγοραστής γίνεται ο πρωταγωνιστής του αέναου κύκλου χρήματος, κατανάλωσης, παραγωγής κλπ. Το αποτέλεσμα είναι μερικά τρόφιμα να έχουν τόσες πληροφορίες ώστε ο καταναλωτής χρειάζεται Phd σε τεχνολογία τροφίμων για να καταλάβει τι ακριβώς γίνεται με κάθε τρόφιμο. Ωστόσο η κύρια συνθήκη ενισχύεται  : ο καταναλωτής πρέπει να γνωρίζει τις συνεπέπεις  των επιλογών του.Η πιο ενδιαφέρουσα περίπτωση είναι με το τσιγάρο ή άλλα οριακά τρόφιμα ( υψηλά λιπαρά, κορεσμένα, ενάλατα, καπνιστά κλπ). Νεκροκεφαλές, μαύρα πνευμόνια, καρκίνοι κλπ συνοδεύουν την απόλαυση των καπνιστών. Το επικοινωνιακό πλαίσιο είναι κρυστάλλινο: Ο παραγωγός με την προειδοποίηση του κινδύνου απαλλάσσεται από οποιαδήποτε ευθύνη, αλλά η ενδεχόμενη βλάβη παραμένει ως δυνατότητα. Η ανακοίνωση του κινδύνου φαίνεται να δρα διπλά :αφενός απαγορευτικά για όσους πείθονται αφετέρου  ψυχοθεραπευτικά για όσους συνεχίζουν το κάπνισμα. Οι καπνιστές απολαμβάνουν το τσιγάρο τους μαζί με την ερεθιστική ανάληψη ενός λελογισμένου ρίσκου. Η σήμανση του κινδύνου , η προειδοποίηση επιμερίζει ευθύνες αλλά φαίνεται να μην αναστρέφει τις τάσεις. Η παγκόσμια τάση καπνίσματος είναι σταθερά ανοδική, ενώ τα "μη υγιεινά " τρόφιμα ανακτούν μερίδια αγοράς καθώς πλέον τοποθετούνται ως "η πραγματική" απόλαυση  "the real thing".

Οι τελευταίες εξελίξεις με τη διαπραγμάτευση των Co Co Chanel,   μέσα στα πιο πιθανά ορθολογικά σενάρια του κοινού νου, ήταν απολύτως προβλέψιμες. Η διαχείριση τους ήταν αναμενόμενη ,όπως τα αλλαντικά που γράφουν τις θερμίδες . Για παράδειγμα, μια εβδομάδα πριν την 20η Φλεβάρη η φύση της συμφωνίας ήταν γνωστή (πηγή) . Η πορεία μιας διαπραγμάτευσης χωρίς ρήγμα με συνεχείς ονομαστικές συμφωνίες και ρευστές διαφωνίες είχε  περιγραφεί ήδη πριν από τις εκλογές (πηγή).
Φαίνεται όμως πως όλες οι αναλύσεις   έδρασαν όπως οι νεκροκεφαλές στα τσιγάρα, δηλαδή τπρόσφεραν μια ηδονική απόλαυση ρίσκου.

 Όμως τώρα , που  φαίνεται ότι  ο κίνδυνος είναι πραγματικός ,βλέπουμε μια εξίσου αναμενόμενη εξέλιξη.Είναι η επίκληση της ηθικής απαξίας των δανειστών και  η ανάδειξη  του ελληνικού προβλήματος ως κομβικού σημείου στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Αντί λοιπόν να ελεγχθεί η  βασιμότητα της προτεινόμενης "έξυπνης" λύσης,προβάλλονται ως προκείμενες του ζητήματος η  ευρωπαϊκή αδυναμία και το παγκόσμιο προβληματικό ασταθές στίγμα .   Ο τρέχων  λόγος των Co Co Chanel  χάνει την τεχνική του επάρκεια και τα μεταπολιτικά χαρακτηριστικά της   της ανάλυσης, της αποτελεσματικότητας και αρδεύεται πλέον από την κλασική δεξαμενή του "ηρωισμού", του "δίκαιου του αδυνάτου", του "παγκόσμιου ιστορικού ρόλου".

Το project των Chanel να προκαλέσουν εκλογές από πέρσι τον Ιούνιο ,αμέσως μετά τις Ευρωεκλογές και εν όψει της προεδρικής εκλογής, είχε μια ορθολογική βάση γιατί   εκκινούσε από την ιστορική εμπειρία: υπήρξαν δύο κυβερνήσεις που ανέλαβαν την εξουσία στο τέλος προγραμμάτων του ΔΝΤ και με ιστορικό ελιγμό απόλαυσαν την ανάπτυξη που προήλθε από τα προγράμματα, αλλά την παρουσίασαν ως "απομάκρυνση" του ΔΝΤ. Τα ζεύγη Cardoso Loula, Dervis Ertogan ήταν η έμπνευση για μια ενδεχόμενη ιστορική αναλογία με το ζεύγος Στουρνάρα Τσίπρα . Όμως στην στρατηγική  δεν υπολόγισαν τον παράγοντα Σαμαρά. Αντί να ολοκληρώσει το πρόγραμμα, να απολαύσει την πρόσκαιρη πολιτική συντριβή αλλά και την ιστορική θετική  αποτίμηση ενός ολοκληρωμένου αστικού κύκλου ( στο αντίστοιχο της κυβέρνησης Ράλλη) , ο Σαμαράς ( γνώστης της περιόδου 77-81) προσπάθησε να μη χάσει τον εκλογικό κύκλο και σταμάτησε στη μέση   .Το αποτέλεσμα είναι γνωστό. Η αστική διαχείριση βαλτώνει και η δυνητικά «έξυπνη» διαδοχή Τσίπρα ευρίσκεται ξεκρέμαστη.

 Βέβαια το τέχνασμα των Chanel  να αξιοποιήσουν πολιτικά ένα οικονομικό momentum που θεμελιώθηκε σε πρότερο χρόνο δεν έχει αποτύχει. Παρά την έλλειψη ρευστότητας, την μερική στάση πληρωμών η ύφεση δεν είναι τόσο δραματική ακριβώς γιατί τόσο ο τουρισμός όσο και οι εξαγωγές λειτουργούν με την θετική αδράνεια του 14 ισοφαρίζοντας εν μέρει την νέα περίοδο της εσωτερικής ύφεσης που ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 14. Η διακυβέρνηση Chanel  θεωρεί τον τουρισμό και τις εξαγωγές ως δική της επιτυχία ενώ την νέα γενιά κρίσης από το Δεκέμβρη ως υπόλειμμα των μνημονίων: το κοντέρ της δημαγωγίας μπορεί και να τερματίσει …

 Οι επιτελείς του Chanel με λύπη αναλογίζονται τι μπορεί να είχε γίνει έστω με μερική ρευστότητα : ένα μεγαλύτερο κύμα ανάπτυξης σε θετικό ρυθμό  ήδη από το 14 θα είχε μια πολιτική αντανάκλαση την οποία προφανώς θα εισέπραττε η «μεταμνημονιακή» κυβέρνηση. Δυστυχώς τα ετερογενή ιστορικά πετυχημένα δίδυμα του καπιταλισμού δεν  επαναλαμβάνονται .

Είναι φανερό πως παρά τις ρητορικές εκφράσεις το άγχος στα πρόσωπα των ιθυνόντων του Co Co Chanel είναι το άλγος του παίκτη που χάνει στο παραπέντε μια παρτίδα που πηγαίνει τόσο καλά.

Η παρτίδα ξεκινά από την αρχή σχεδόν: κάποιος πρέπει να τελειώσει την δουλειά του Στουρνάρα και αυτός είναι μόνο ο Στουρνάρας. Ο Στουρνάρας είναι το θεμέλιο μιας επερχόμενης νέας πολιτικής: όχι ως υπουργός αλλά ως «κακός αναγκαστικός» κεντρικός τραπεζίτης. Ο Στουρνάρας είναι το απαραίτητο συστατικό της νέας ετικέτας του τροφίμου που σερβίρει η κυβέρνηση, ακριβώς με το μηχανισμό που αναλύσαμε στην αρχή. Στην λογική αυτή η επερχόμενη θεατρική παράσταση Κωνσταντοπούλου Στουρνάρα θα ασκήσει τον ηθοποιητικό της ρόλο.: για επερχόμενες φορολογίες περικοπές κλπ ο ένοχος είναι γνωστός εκ των προτέρων. Επειδή στα θεατρικά ο ένοχος πρέπει να είναι παρών ο Στουρνάρας στον ρόλο του «κακού»  είναι το μεγάλο ατού της κυβέρνησης.

 Είναι φανερό πως μια συμφωνία θα γίνει. Η ιθύνουσα πολιτική ομάδα των Chanel δεν έχει δρόμο διαφυγής και πρέπει να ολοκληρώσει από εκεί που μείναμε , τον Ιούνιο του 14. Το πιθανότερο είναι ενισχύσει τα ηρωικά και ιστορικίστικα στοιχεία της ρητορικής ακριβώς για να αποκρύψει την λανθασμένη στάθμιση της συγκυρίας. Το κακό είναι πως αν ο οικονομικός κύκλος του 14 δεν κρατήσει την θετική αδράνεια του , η αστόχαστη πολιτική των Chanel δημιούργησε ένα νέο κύκλο κρίσης με εξ ίσου οδυνηρά αποτελέσματα. Οι παροικούντες στην Ιερουσαλήμ του εναπομείναντος ιδιωτικού τομέα ξέρουν ακριβώς τι έχει γίνει εδώ και οκτώ μήνες και μπορεί να θυμώσουν και άλλο.

 Ωστόσο η νέα συμφωνία κυβέρνησης δανειστών φαίνεται ως καραμπινάτη loss-loss. Οι Ευρωπαϊκές πολιτικές ελίτ θα βυθισθούν στον κυκεώνα των προβλημάτων τους και η κυβέρνηση θα κάνει ασκήσεις θεάτρου  με την οπτική του Λίνου Καρζή (πηγή) , όπου η ηθοποιοί της τραγωδίας φοράνε μάσκες. Ας μην γελιόμαστε  το θέατρο με μάσκες είναι υψηλή τέχνη όταν γίνεται καλά και αλλά στο τέλος της παράστασης οι ηθοποιοί του Καρζή  τις έβγαζαν. Αν η παράσταση είναι μάπα δεν θα γλυτώσει κανείς.