Τετάρτη 3 Ιανουαρίου 2024

Οντολογία και γάμος-τεκνοθεσία ομοφύλων.

 


Σε πρόσφατη συνέντευξη του  ( εδώ )  ο Πατήρ Νικόλαος Λουδοβίκος αναφέρθηκε στο ζήτημα του γάμου και της τεκνοθεσίας ομοφύλων. Όπως αναμενόταν διαπραγματεύτηκε το θέμα στο επίπεδο της φιλοσοφίας , των άρρητων προϋποθέσεων της συζήτησης. Από τον χονδροειδή λόγο μιας επιμελημένης φοβίας για τη διάλυση της οικογένειας ως πυρήνα του έθνους μετατόπισε το επίδικο σε ένα ανώτερο πεδίο αφαίρεσης.

 

Ο Π.Λουδοβίκος εκκινώντας , γνωματεύει  ότι κατέρρευσε η  οντολογία και επομένως αδυνατούμε να διατυπώσουμε  μια αντίστοιχη ηθική. Σήμερα κυριαρχεί η επιθυμία , το «γούστο» το οποίο διεκδικεί μια πολλαπλή νομιμοποίηση όλων των γούστων. Η σημερινή συνθήκη ,λοιπόν, χωρίς την παραδοχή κοινών αξιών ( απότοκο της έλλειψης διαπραγμάτευσης για την αλήθεια των όντων) , οδηγεί κάθε συζήτηση σε ένα πόλεμο με μοχλό τη «βούληση» για δύναμη.  

 

Σε αυτό το καθεστώς επικοινωνίας , η εκκλησία και κάθε θρησκευτική παράδοση υποστηρίζει την άρνηση «του γάμου των ομοφύλων»  διεκδικώντας κατ’ αρχάς μια οντολογία που θεμελιώνεται σε μια «κληρονομιά σημασιών». Σε αντίθεση με το καθεστώς διεκδίκησης των μερικών δικαιωμάτων της ατομικής επιθυμίας , το οποίο ευλόγως διεκδικεί όλα τα ατομικά δικαιώματα , οι θρησκευτικές παραδόσεις δεν επιδιώκουν μια διαπραγμάτευση δικαιωμάτων, αλλά μετατοπίζουν το πρόβλημα σε ένα επίπεδο «πριν» : τι είναι οντολογικά ο άνθρωπος και πως οι τυπικές αστικές ρυθμίσεις μπορούν να διατηρήσουν αυτή την ανθρώπινη κατάσταση.

 

Κεντρική έννοια στην επιθυμητή ανθρώπινη  κατάσταση είναι το «κατ’ αλήθειαν ζειν» του Μαξίμου του Ομολογητή.

 

Το ενδιαφέρον είναι πως η άρθρωση της επιχειρηματολογίας είναι ταυτόσημη  με αυτή του πιο δραστήριου «οντολόγου» της εποχής : του Alain Badiou. Βέβαια ο Badiou , ακολουθώντας την ίδια λογική σειρά καταλήγει στο αντίθετο συμπέρασμα.

 

Παραθέτω αυτούσιο ένα απόσπασμα από το Logic of Worlds σ. 34. Καθώς αναμένουμε ο Badiou χρησιμοποιεί το δικό του φιλοσοφικό λεξιλόγιο. Στο κείμενο παραθέτω επεξηγηματικές παρενθέσεις .

 Όπου η υλιστική διαλεκτική  ( ανθρώπινη κατάσταση Badiou)  υποστηρίζει τη συσχέτιση αληθειών και υποκειμένων, ο δημοκρατικός υλισμός (τρέχουσα ιδεολογία του «γούστου» κατά Λουδοβίκο)   προωθεί τη συσχέτιση της ζωής και των ατόμων.

 

Αυτή η αντίθεση είναι επίσης μία μεταξύ δύο αντιλήψεων για την ελευθερία. Για τον δημοκρατικό υλισμό ( τρέχουσα ιδεολογία) , η ελευθερία ορίζεται ξεκάθαρα ως ο αρνητικός κανόνας αυτού που υπάρχει. Υπάρχει ελευθερία εάν καμία γλώσσα δεν απαγορεύει σε μεμονωμένα σώματα που χαρακτηρίζονται από αυτήν να αναπτύξουν τις δικές τους ικανότητες. Ή πάλι, οι γλώσσες αφήνουν τα σώματα να διαπραγματευτούν και να αναπτύξουν  τους ζωτικούς πόρους τους.

 

Παρεμπιπτόντως, αυτός είναι ο λόγος που στον δημοκρατικό υλισμό  (τρέχουσα ιδεολογία) η σεξουαλική ελευθερία είναι το παράδειγμα κάθε ελευθερίας. Αυτή η ελευθερία στην πραγματικότητα τοποθετείται αναμφισβήτητα στο σημείο άρθρωσης μεταξύ των επιθυμιών (σωμάτων), αφενός, και των γλωσσικών, παρεμποδιστικών ή διεγερτικών νομοθεσιών, αφετέρου. Το άτομο πρέπει να έχει το δικαίωμα να «ζει τη σεξουαλικότητά του» όπως κρίνει κατάλληλο. Θα ακολουθήσουν αναγκαστικά και οι άλλες ελευθερίες. Και είναι αλήθεια ότι ακολουθούν, αν λάβουμε υπόψη κάθε ελευθερία ως προς το μοντέλο που υιοθετεί όσον αφορά το σεξ: τη μη απαγόρευση των χρήσεων που μπορεί να κάνει ένα άτομο, ιδιωτικά, του σώματος που το εγγράφει στο ο κόσμος.

 

Αποδεικνύεται, ωστόσο, ότι στην υλιστική διαλεκτική ( ανθρώπινη κατάσταση Badiou), στην οποία η ελευθερία ορίζεται με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο, αυτό το παράδειγμα δεν είναι πλέον βάσιμο.

 

Στην πραγματικότητα, δεν είναι θέμα ενός καθεστώτος  απαγόρευσης, ανοχής ή επικύρωσης  όταν οι γλώσσες διαχειρίζονται  την εικονικότητα των σωμάτων. Είναι θέμα να γνωρίζουμε εάν και πώς συμμετέχει ένα σώμα, μέσω των γλωσσών, στην εξαίρεση μιας αλήθειας. Μπορούμε να το θέσουμε ως εξής: το να είσαι ελεύθερος δεν αφορά το μητρώο των σχέσεων ,μεταξύ σωμάτων και γλωσσών, αλλά άμεσα με αυτό της ενσωμάτωσης σε μια αλήθεια.

 

 

 

Αυτό σημαίνει ότι η ελευθερία προϋποθέτει την εμφάνιση ενός νέου σώματος στον κόσμο. Οι υποκειμενικές μορφές ενσωμάτωσης που έγιναν δυνατές από αυτό το καινοφανές σώμα-που αρθρώνεται από μόνο του σε μια τομή  ή προκαλεί μία ρήξη-καθορίζουν τις αποχρώσεις της ελευθερίας.

 

Κατά συνέπεια, η σεξουαλικότητα απορρίπτεται από την καθεστωτική της θέση - χωρίς να γίνεται, όπως σε ορισμένες θρησκευτικές ηθικές , αντίθετο παράδειγμα. Απλά ανάγεται σε μια καθαρά συνηθισμένη δραστηριότητα, αφήνει χώρο για τις τέσσερις μεγάλες φιγούρες του «εκείθεν»: την αγάπη (η οποία, από τη στιγμή που υπάρχει, υποτάσσει τη σεξουαλικότητα στον εαυτό της). πολιτική (της χειραφέτησης), τέχνη και επιστήμη.

 

Βλέπουμε λοιπόν σημαντικές ομοιότητες στην επιχειρηματολογία:

 

Η σημερινή κατάσταση ( δημοκρατικός υλισμός Badiou- γούστο Λουδοβίκος) είναι ένα καθεστώς ανταλλαγών σωμάτων , γλωσσών , επιθυμιών. Εντός αυτού του καθεστώτος επικρατεί ένα αίτημα να έχουμε τις λιγότερες απαγορεύσεις. Η ελευθερία της σεξουαλικής έκφρασης είναι θεμελιακή και ορίζει ένα υπόδειγμα για όλες τις άλλες ελευθερίας.

 

Η υπέρβαση αυτής της κατάστασης με την κατοχύρωση μιας θετικής ελευθερίας μπορεί να γίνει μόνο με μια κίνηση υπέρβασης προς ένα καθεστώς «αληθείας».  Στον Λουδοβίκο αυτή η «αλήθεια» αρύεται από τον Μάξιμο τον Ομολογητή , ενώ στον Badiou έχουμε τέσσερεις διακριτές διαδικασίες «αλήθειας» που αρύονται στην οντολογία των Μαθηματικών ( λέγε με Πλάτωνα)

 

Και στους δύο η σεξουαλικότητα εννοείται ως ένα από τα περιεχόμενα της ευρύτερης έννοιας του έρωτα – αγάπης .

 

Στον Badiou , αυτή η υπέρβαση προς το καθεστώς «αληθείας» αφήνει την σεξουαλικότητα , ένα «επίπεδο πίσω» ( « απορρίπτεται»  σύμφωνα με την έκφραση του Badiou) επομένως οι οποιεσδήποτε νομικές αστικές ρυθμίσεις , δεν έχουν σημασία.

 

Στον Λουδοβίκο η υπέρβαση προς το «κατ’ αλήθειαν ζειν» είναι αδύνατη αν η σεξουαλικότητα δεν έχει την δέουσα νομική – αστική τακτοποίηση. Με μια έννοια , ο Λουδοβίκος ενώ αποδέχεται τη μερική φύση της σεξουαλικότητας ως ένα υποσύνολο του ‘Ερωτα,  εν τούτοις με έμμεσο τρόπο συνεχίζει να την «σέρνει» προς το νέο καθεστώς «αληθείας» ως προαπαιτούμενο. Με την έννοια αυτή , κατά παράδοξο τρόπο ο Λουδοβίκος είναι πιο «σεξουαλικός» από τον «αριστερό» Badiou.

 

Η συζήτηση στο οντολογικό επίπεδο είναι πραγματικά ενδιαφέρουσα.

 

7 σχόλια:

  1. Αγαπητέ Γιάννη, καλή χρονιά, πάντως θα πρέπει να κάνεις υπόψη σου ότι και στην απώτερη χριστιανική θεολογία το φύλο υπερβαινεται αλλά δεν καταργείται, δεν θα γίνουμε ποτέ άγγελοι, αλλά η Παναγία ως θήλυ είναι Παναγία, άρα?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μανώλη Καλή Χρονιά. Ευχαριστώ για την σημειώση που φωτίζει την επιχειρηματολογία του Λουδοβίκου ( όπως την κατάλαβα στην συνέντευξη) . Νομίζω ενώ ο Λουδοβίκος ,προφανώς, απορρίπτει το γάμο ομοφύλων ως μυστήριο. Όμως αυτή η επιχειρηματολογία λογικά και σιωπηλά δεν απορρίπτει νομικές αστικές ρυθμίσεις εκτός εκκλησίας , όπως γίνεται άλλωστε γίνεται με σύμφωνα συμβίωσης εκτός εκκλησίας. Παρότι η συνέντευξη είχε μια ένταση, ο διάλογος σε αυτό το επίπεδο γίνεται πραγματικά γόνιμος.

      Διαγραφή
  2. Το ανωτέρω σχόλιο από Μανώλη Βαρδή, χρόνια πολλά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. H συζήτηση συνεχίζεται: Ομόφυλη απουσία εντελέχειας, https://manolisgvardis.wordpress.com/2024/01/04/%ce%bf%ce%bc%cf%8c%cf%86%cf%85%ce%bb%ce%b7-%ce%b1%cf%80%ce%bf%cf%85%cf%83%ce%af%ce%b1-%ce%b5%ce%bd%cf%84%ce%b5%ce%bb%ce%ad%cf%87%ce%b5%ce%b9%ce%b1%cf%82/

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ανυποφορος ο πατερας Λουδοβικος.Θελει να θεμελιωσει μια οντολογια αλλα δεν επιτρεπεται να δημιουργησει εννοιες στο τωρα.Γενικα η πανταχου παρουσα εννοια δεν επιτρεπει σε μια μεριδα συναθρωπων μας να τη χρησιμοποιουν και αυτη η ικανοτητα ειναι η σεξουαλικοτητα.Οπως μου πε καποτε και ενας ΚΝΙΤΗΣ phd Σορβόνης(παρακαλω) στη φιλοσοφια το να επιτραπει γαμος ομοφιλων ειναι σαν να καταρεει η "Υπαρξη" λες και ο θεος και κυριος εχει κατι να φοβηθει, οπως ο πιστος το θανατο του Κυριου του.
    Απο την αλλη δεν υφισταται "παραδoση σημασιων" περα απο τα ζωντανα στο τωρα υποκειμενα.Αλλιως αυτες τις παραδoσεις τις λεμε νεκρες γλωσσες.

    true infinity

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. True Inf Καλή Χρονιά. Προαφνώς η άποψη του Λουδοβίκου, αφορά το ζήτημα του θρησκευτικού γάμου. Δεν είναι λοιπόν άστοχη η θέση του, αν το ζήτημα είναι λατρευτικό. Το ζήτημα γίνεται πιο ενδιαφέρον αν το δεις πέραν της δικαιικής τυπικής διάστασης, όπου προφανώς η τεκνοθεσία δεν μπορεί να απογορευτει. Η διαπραγμάτευση του Badiou μου φάινεται πολύ ενδιαφέρουσα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Θα τολμησω μια ταυτοτητα παραπλησια με αυτη του Μπαντιου ,Μαθηματικα=Οντολογια....
      Ομοφυλοφιλια=θεωρητικη επιστημη
      Και πες μου μετα αμα καταψηφηστει ο νομος της ΝΔ για πιο γαμημενο λογο να επιστεψει στην Ελλαδα το brain drain?Γιατι να επενδυσει που και πως ποιος?
      Για να τον καταδυναστευει ο επαρχιώτης ανατολιτης ορθοδοξος βλαχος που θελει το προιον της δουλειας του αλλα αποστρεφεται τον ιδιο?
      Που θελει επιδοτησεις και καταναλωση στα επιπεδα πριν το 10,αλλα οπως η ανακοινωση της τοτε ιεραρχιαςτης εκκλησιας θεωρει οτι η κριση ηταν σχεδιο.Καλο θα ηταν να πουμε σε ολους αυτους οταν θα χασουμε αλλη μια δεκαετια υπαναπτυξης "φατε οικογενειακη θαλπωρη"

      true infinity

      Διαγραφή