Κυριακή 27 Δεκεμβρίου 2015

Διαδρομές



Στην ευρεία ποδοσφαιρική φιλολογία κυκλοφορεί ένα αμφίβολο και αλλά ελκυστικό ιδεολόγημα: οι ποδοσφαιρικές ομάδες αντιπροσωπεύουν , εμπνέονται και στιγματίζονται από κοινωνικούς διαχωρισμούς, περίπου ως εκπρόσωποι κοινωνικής δεξιάς και κοινωνικής αριστεράς. Τα ημέτερα παραδείγματα είναι πολλά και εν πολλοίς εξαντλημένα. Προσωπικά  βρίσκω την σχετική συζήτηση υπερβολική  και τέλος πάντων το κύριο στοιχείο των ομάδων είναι η τοπικότητα η οποία είναι εξ’ ορισμού διαταξική. Ας υποθέσουμε όμως προς στιγμήν ότι η γνωμάτευση για την ταξική αντιστοίχιση ισχύει.

Στην περίπτωση του λεκανοπεδίου της  Αθήνας ας αποδεχθούμε την πόλωση πλουσίων φτωχών ότι διαθλάται στο δίπολο  Παο  Οσφπ και στην περίπτωση της Μαδρίτης στο δίπολο  Ρεάλ Ατλέτικο Μαδρίτη.

Ας επιχειρήσει  να περπατήσει από το  Bernabeu στο Vincente Kalderon θα χρειαστεί περίπου 40 λεπτά, και συναντήσει ένα βοτανικό κήπο, 4 μουσεία διεθνούς ενδιαφέροντος, 3 ιστορικές πύλες της αυτοκρατορικής Μαδρίτης και θα δει το στάδιο της «λαϊκής» Atletico να δεσπόζει σε ένα καταπράσινο χώρο στις όχθες του Rio Manzanares με πάρκα, γέφυρες από τον καιρό της Καστίλης και κομψοτεχνήματα του Καλατράβα. Οι περιβάλλοντες χώροι των Bernabeu και Kalderon είναι στα στάνταρντ της Ηρώδου του Αττικού η οποία φυλάσσεται κάθε βράδυ .Δεν έχω ακούσει ποτέ για συμπλοκές οπαδών παρότι τα γήπεδα γειτνιάζουν αλλά η επιβολή του αστικού χώρου με τις χρήσεις  την ιστορία του είναι απαγορευτική μάλλον.

Ας επιχειρήσει λοιπόν κάποιος να κάνει την ίδια διαδρομή από την Λεωφόρο μέσω κέντρου Αθηνών (Αλεξάνδρας, Ιπποκράτους, Ομόνοια, Πειραιώς)  να κατέβει στο Καραϊσκάκη και ας εμπνευστεί ομοίως  από τον αστικό χώρο .Το ότι γίνονται τόσα λίγα επεισόδια είναι ένδειξη ευγένειας των ημέτερων χούλιγκαν. Η διαδρομή μοιάζει με την αντίστοιχη δύο άλλων ιστορικών «ταξικών» αντιπάλων του ποδοσφαίρου ποιο ανατολικά : από το παλιό γήπεδο της «καθεστωτικής-στρατιωτικής» Al Ahly στο γήπεδο της «κοσμικής –λαϊκής» Zamalek στο Κάιρο.

Στο βιβλίο του Γ.Παπαδογιάννη «Από το Μεγάλο Πάρτι στη Χρεοκοπία» παρουσιάζεται η εκδοχή της κρίσης από την οπτική της κρατικής και κυβερνητικής ανεπάρκειας. Με ένα μεγάλο αριθμό τεκμηρίων παρουσιάζεται η εικόνα ενός οιονεί “rogue state” το οποίο κατασπαταλά πόρους , δεν έχει κανένα στρατηγικό στοιχειώδη σχεδιασμό και διακυβερνάται διαδοχικά από δημαγωγούς πάσης φύσεως και προελεύσεως.

Η κατακλείδα του βιβλίου δεν αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας : η τρέχουσα διακυβέρνηση απλώς επαναλαμβάνει το μοτίβο της κρίσης : σφοδρή ριζική αντιπολίτευση ,επίκληση της συναίνεσης ως κυβέρνηση .

Ο ΓΠ επιλέγει ένα ιστορικό σημείο  το οποίο αναλύει εξαντλητικά : Τις πυρκαγιές του 2007 .Αυτές ενώ φαινομενικά δεν συμβάλουν  στην κρίση εν τούτοις αποκαλύπτουν  εμμέσως τη σαθρότητα της λεγόμενης κρατικής μηχανής. Το καλοκαίρι του 2007 έχουμε κρατική κατάρρευση.
Αυτή η τρικλίζουσα ασύμμετρη κρατική υπόσταση σηματοδοτεί και την ιδιαιτερότητα του Ελληνικού Προβλήματος. Η διαχείριση του προβλήματος ως ζητήματος  «Γερμανικής Ευρώπης»  σε συνάρθρωση με τον υπόλοιπο «Νότο» αποτυπώνει μέρος της κρίσης: όλοι αναγνωρίζουν ότι ακόμα και στο ιδανικό σενάριο αντιστροφής της «Γερμανικής» ροπής, η ελληνική δομή φαίνεται ανήμπορη να απορροφήσει τις όποιες θετικές εξελίξεις.

Θα μπορούσαμε να υποθέσουμε πως η εμμονή στα εξωτερικά στοιχεία της κρίσης υποκρύπτει μια ορισμένη δυσανεξία να οριστούν και να αντιμετωπιστούν οι εσωτερικές δυστοκίες. Στην καλύτερη περίπτωση η στρεβλή κρατική δομή ανάγεται ως πολιτικό ζήτημα , ως αποτέλεσμα «ανίκανων και μονομερών πολιτικών» , αλλά δεν λείπουν και οι ακραίες εκδοχές όπου η κρατική δυσλειτουργία είναι αποτέλεσμα «βαθύτερων πολιτιστικών συντεταγμένων» που ανάγονται στην απαρχή του νεοελληνικού κράτους.

Οι πρόσφατες εκλογές στην Ισπανία, ανέδειξαν μια πιθανότητα αντιστροφής των δημοσιονομικών σταθερών της συγκυρίας στην Ευρώπη. Ωστόσο γίνεται φανερό πως αν υπάρχουν θεωρητικά οφέλη η ,πολιτιστική ιστορική κατάσταση της Ελληνικής κοινωνίας δεν μπορεί να συγκριθεί με τις αντίστοιχες του υπόλοιπου «Νότου». Τα μαύρα λείψανα του «Αττικόν» διακόσα μέτρα από τα το Σύνταγμα παραπέμπουν με τα καμένα μαγαζιά και κτίρια  στην πλατεία Tahrir .

Οι διαδρομές Bernabeu - Kalderon Λεωφόρου –Καραϊσκάκη δεν συγκρίνονται δεν αντιστοιχίζονται.


Εμείς που πάμε στα καταπληκτικά μικρά γήπεδα των ερασιτεχνικών σωματείων του Πειραιά ( της Χαραυγής μακράν το καλύτερο!) , ξέρουμε τουλάχιστον που πάμε και τι βλέπουμε.  

Τρίτη 1 Δεκεμβρίου 2015

Μονόλογος πνιγμού


 
 
 
 
 
 
Ο Β Παπαβασιλείου έγραψε σκηνοθέτησε και έπαιξε ένα μονόλογο για τη συγκυρία .Επέλεξε μια  βολική φόρμα : ο ήρωας που μονολογεί είναι τρόφιμος ενός ιδρύματος για ανθρώπους με νοητικά η ψυχικά προβλήματα που καλείται να μιλήσει στο κοινό .

 Η ιδιότητα του "τρελού" επέτρεψε στον ΒΠ να παρουσιάσει τις σκέψεις του με ισχυρές δόσεις κυνισμού και  ελευθεριότητας .

Ο ιδεολογικός καμβάς ήταν μια πικρή αυτογνωσία για ένα αβίωτο παρόν,  η εθνική αποτυχία ενός λαού που αρδεύεται υπαρξιακά από την κλασική του παράδοση .Ο "τρελός" ΒΠ συνομιλεί με τον απόντα φίλο του Τάκη και άλλοτε καυτηριάζει άλλοτε πενθεί άλλοτε χλευάζει την Ελλάδα του 15: αυτή η Ελλάδα παρουσιάζεται ασθμαίνουσα λυμφατική , βυθισμένη σε ένα δυσανάλογο όγκο μεγαλοπρεπών εντολών , αποφθεγμάτων που εκπορεύονται  μια επιτηδευμένη διανόηση.

 Ο  παραληρών ΒΠ συμβάλει στις θεωρίες για την κρίση και αποκαλύπτει μια ανερμάτιστη παραπαίουσα Ελλάδα . Το κείμενο είναι  επίκαιρο με νύξεις για το δημοψήφισμα , την κυβέρνηση Τσίπρα τον Λεβέντη  : προσομοιάζει με τα κείμενα της πιο λαϊκότροπης  επιθεώρησης. Κάλλιστα με την κατάλληλη θεατρική προσαρμογή θα ήταν μια παράσταση έκπληξη του Ψάλτη η του Σεφερλή ως  υπέρβαση της θεατρικής τους μανιέρας.

 Ο μονόλογος του ΒΠ εντάσσεται σε ένα ρεύμα αναφορών ,αναλύσεων , εγγραφών που προκρίνουν την εσωτερική υπαρξιακή κενότητα ως την προκειμένη συνθήκη της κρίσης .Δεν γίνονται σαφείς  νύξεις για το εχθρικό διεθνές περιβάλλον , για τους εκάστοτε εσωτερικούς ισχυρούς αλλά η αρνητική τους επίδραση προβάλλει ως συνεπικουρία σε μια θεμελιακή νοσηρότητα που προϋπάρχει .Το εμείς του ,ΒΠ είναι ευρύχωρο διεσταλμένο και αφορά τους πάντες. Ο άλλος ο αντίπαλος δεν υπάρχει πουθενά . Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει όπως οι νεκροί δεν πεθαίνουν : αυτή είναι η επαναλαμβανομένη ατάκα της παράστασης . Ο τρελός περιφέρεται στην σκηνή με μια βρώμικη ιατρική πόδια γεμάτη από  τα αίματα του. Η τρέλα και ο ιδρυματισμός  αναπνέουν μια σωματική αυτοκαταστροφή. Ο ΒΠ μονολογεί σε μια ροη απαισιόδοξη περιτριγυρισμένος από μικρά και μεγάλα αδιέξοδα

 Η παρούσα συμπονετική διαχείριση , η "αναγκαστική " επιτέλεση αυτών που ρητορικά η κυβέρνηση εκφωνεί ότι δεν  θέλει , φτάνει στα όρια της . Ανεξάρτητα από το πως αποτιμάμε τον κομματικά ισχυρό της συγκυρίας , το γεγονός ότι η διακυβέρνηση δεν έχει θετική έκφραση αλλά υλοποιείται ως γογγύζουσα αποστολή  ισχυροποιεί το αίσθημα ολικής ανικανότητας . Αυτή η αίσθηση πνιγμού και  ανημποριάς επιτείνεται από την  όψη βαριά ασθενούς που έχει η  μείζων αντιπολίτευση.

Πριν πολλά χρόνια ο Βέγγος είχε παρουσιάσει έναν άλλο πληθωρικό θεατρικό τρελό :αυτόν του Λούνα Πάρκ. Τότε η γλυκόπικρη τρέλα του ΘΒ απέπνεε αισιοδοξία : ο τρελός αντιμετώπιζε ένα κόσμο ακατανόητο αλλά λαμπερό , ασύμμετρο αλλά σε κίνηση , βουή και κυκλοφορία . Ο σημερινός τρελός του ΒΠ έχει ριχτεί σε ένα κόσμο , αρρυθμίας , θλίψης  μικρών και μεγάλων αυλών και υλικών  στερήσεων και περιφέρεται στην θεατρική σκηνή ως τραυματίας ανάμεσα σε πληρωμένους  : μια οικεία φιγούρα του 2015