Δευτέρα 9 Νοεμβρίου 2015

Απολαυστική επανάληψη


Η νέα ταινία του Λάνθιμου απέδειξε ότι η επεξεργασία  του ίδιου θέματος ,απαράλλαχτου όταν γίνεται σε βάθος δεν είναι επανάληψη.

 Στον Αστακό επαναλαμβάνεται το μοτίβο του Κυνόδοντα (πηγή) και των Άλπεων :

 Ο αφηγητής μπορεί να παρουσιάσει με τον πιο ρομαντικό ανθρώπινο τρόπο την ωρίμανση και την απόδραση από  ένα επινοημένο σκληρό κόσμο αυστηρών κανόνων ,Στον Κυνόδοντα η οικογένεια ,στις Άλπεις η εταιρεία ,στον Αστακό το ίδρυμα ζευγαρώματος και η αντάρτικη ομάδα των μοναχικών ,είναι ιεραρχικές δομές που αναφέρονται εμμέσως στην εμπειρία , αλλά παρουσιάζονται ως ακραία απάνθρωπα συστήματά "ανθρωποποίησης" .

Οι εξουσιαστές και εξουσιαζόμενοι συμπεριφέρονται ως άνθρωποι κατασταλμένοι, μηχανοποιημένοι  με περιορισμένα ρεπερτόρια επικοινωνίας . Οι ήρωες του Λάνθιμου μιλούν και κινούνται περίπου ως υπερνοήμονα ανδροειδή παρά ως άνθρωποι .Η ομιλία ,η στάση σώματος το βάδισμα παραπέμπουν σε λοβοτομημένους η φαρμακοεξαρτημένους .
Αυτός ο τύπος ανθρώπου ,σε όλες τις ταινίες του Λάνθιμου, αφού σοκάρει με την σκληρότητα του , στο τέλος μπορεί να αποκαλύψει και να αναδείξει μια αναπάντεχη λεπτότητα ένα πολυδαίδαλο συναισθηματισμό.Το μοτίβο αυτό , ´όπου τα " υπερνοήμονα ανδροειδή" ενός βάναυσου κόσμου, αποκαλύπτουν τα πιο ιδιαίτερα συναισθήματα θα μπορούσε να είχε εξαντληθεί σε μια ταινία αλλά στον Λάνθιμο αυτό γίνεται όλο και πιο επεξεργασμένο ,πιο πλούσιο .

 Έτσι έχοντας δει τις προηγούμενες ταινίες η εξέλιξη του Αστακού ,δραματουργικά ήταν απολύτως προβλέψιμη ,αλλά η περιπέτεια συναισθημάτων μέχρι το τέλος ήταν τόσο απολαυστική .Η αλληλουχία σκληρότητας ,απορίας , λεπτότητας είναι μοναδική. Το μίγμα παραπέμπει σε ύστερο Trier αλλά υπερτερεί σε μινιμαλισμό .Ο Trier εδώ και καιρό έχει χάσει το μέτρο.

Μια σειρά από εικαστικές ρουτίνες επαναλαμβάνονται σε όλες τις ταινίες  : ορχήστρες και χοροί  a la fifties,ρεσιτάλ κλασικής  κιθάρας για λίγους , ιδιαίτερη σχέση με τα ζώα , ερωτικές συνευρέσεις μηχανικού σεξ.

Είναι απορίας άξιο από που προέρχεται αυτός  ο "ελάχιστος " κόσμος ,  αυτό το θέατρο του απέριττου  .Ενώ στον Οικονομιδη (πηγή) , όπου ομοίως το ίδιο θέμα αναδύεται πιο εμπλουτισμένο από ταινία σε ταινία  , ο κόσμος της ταινίας είναι εμπειρικά προσβάσιμος και γνωστός , στον Λάνθιμο ο κόσμος αυτός προκύπτει από αφαιρέσεις και για αυτό τελικά μπορεί να είναι τόσο αποδεκτός στο διεθνές σινεμά .Από τα κοφτά ελληνικά των εκατό λέξεων ,στις  Άλπεις ,  στα αντίστοιχα αγγλικά και γαλλικά του αστακού η διαδρομή είναι πολύ μικρή.Ακόμη και ο ψευδισμός γίνεται στοιχείο ενός περιορισμού της γλώσσας .

Η γλώσσα του σώματος είναι όντως πολύ ιδιαίτερη .

Η σκηνή απόδρασης στους δρόμους όπου η Rachel Weisz  βαδίζει τόσο δύσκολα εξ αιτίας του ανυπέρβλητου προβλήματος της και ο Colin Farrell γιατί έχει λάθος παντελόνι , οι μοναχικοί χώροι στο δάσος , ο κώδικας επικοινωνίας των εραστών ,διαστέλλουν κωμικά αυτα τα φοβισμένα " θωρακισμένα" σώματα. Η σκληρότητα της πειθαρχίας έχει κατασκευάσει περιορισμένα συσταλμένα σώματα που δεν μπορούν να εκταθούν ούτε σε έκτακτες καταστάσεις .Ο Αστακός είναι μια ταινία του σωματικού ενεργειακού μινιμαλισμού, ενός απόλυτου “θωρακισμού” στην έννοια του W.Reich.

Είναι σαν να ξέρουμε την εξέλιξη της νέας ταινίας του Λανθιμου αλλά η επανάληψη είναι πάντα τόσο απολαυστική

8 σχόλια:

  1. ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ 25.10.2015
    Ο «ισχνός» αστακός του Λάνθιμου
    ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΠΟΥΡΑΣ
    "[....]
    ..Η πανοπλία

    Ο Λάνθιμος και ο στενός συνεργάτης του, ο σεναριογράφος Ευθύμης Φιλίππου, διαλέγουν πάντα για τις ταινίες τους παράξενους αλλά και απόλυτα εύστοχους τίτλους. Ο σημερινός ταιριάζει κουτί σε ένα φιλμ που προτάσσει την πανοπλία του. Ο «Αστακός» είναι ένα αποτελεσματικό ευρωπαϊκό κινηματογραφικό «όπλο»: μια κινηματογραφική φόρμα ικανή να ταράξει στάσιμα νερά. Είναι συζητήσιμο, όμως, κατά πόσο καταφέρνει να φτάσει μέχρι το βάθος της ψυχής του σύγχρονου ατόμου και να αγγίξει τις αγωνίες του. Ο «Αστακός» αμύνεται, με την ευελιξία του, αλλά και την ευαισθησία του (σε αυτό το ζουμί βράζει η... αστακομακαρονάδα), απέναντι στην ομοιομορφία ενός ολοκληρωτισμού σαν αυτόν που μας περιέγραψε ο Τριφό στη διασκευή του «Φαρενάιτ 451»

    . ......Ο Ντέιβιντ, ο ήρωας της ταινίας, επέλεξε να γίνει αστακός. Για δύο βασικούς λόγους: του αρέσει η θάλασσα και έχει διαβάσει πως ο αστακός ζει εκατό χρόνια, παραμένοντας γόνιμος.

    [...]

    http://www.kathimerini.gr/835868/article/politismos/kinhmatografos/o-isxnos-astakos-toy-lan8imoy

    ΥΓ" …κι ας τους “να βράζουν (τελικα) μεσα στο ζουμί τους”
    μέχρι να τελειώσει το νερό κι η άθλια ζωή τους.”

    Το ειχα γραψει επηρεασμενος απο την ιστορια του βατραχου, αλλα καλλιιστα ταιριαζει και με την ιστορια του αστακου που βραζει σιγα -σιγα

    ΥΓ2………………………………………………………..

    Χαμένη η παρτίδα της πατρίδας μας

    Σαν Σέρβοι επί Milošević να βγάλουν διαβατήρια
    οι νέοι των 700 ευρώ , αξιοπρέπειας εισιτήρια
    τόσους …έξυπνους δεν τους σηκώνει ο τόπος
    οδόφραγμα οι “έξυπνοι”, για πάντα κλειστός ο δρόμος

    Κι εμείς μετά την σύνταξη στην πόλη του Καβάφη
    θα κοιτάμε προς βορρά : την Κρήτη, τη Ανάφη
    κι ας τους “να βράζουν μες το ζουμί τους”
    μέχρι να τελειώσει το νερό κι η άθλια ζωή τους.

    24.03.2010

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. ΑΦ
    Το υγ2 με τον Μιλοσεβιτς και το "βράσιμο" στο νερό του αστακού είναι δείγμα της αυθεντικής ποιητικής φλέβας του Φιλελληνος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. 1. Ευχαριστω για τα καλα σου λογια.

      Πολλα απο την πολιτικη μου μορφωση και το ηθος μου οφειλονταιι στο ΑΝΤΙ του ξεχασμενου Χρηστου Παπουτσακη. Εκει εμαθαν γραφη πολλοι "αστερες" της πολιτικης , των γραμματων και των τεχνων. Η προσωπικη ματια φαινεται να ειναι κληρονομικο δωρο, διοτι τοσο η μητερα μου, οσο και ο πατερας μου ειχαν αρκετα ανεπτυγμενο τον σαρκασμο .

      Λ.χ. το 2005 λεω στην μητερα μου. Δεν μπορω τα παιδια στο γραφειο μου, κανουν συνεχεια τραγικα λαθη, ειναι χαζα.
      Καi μου απαντα με το αμιμητο ρητορικο ερωτημα "Ξερει ο χαζος οτι ειναι χαζος ;"
      Μενω 30 sec, αφωνος και οταν κατανοησα περιπου τι ειπε αρχισα να γελω και ακομη συνεχίζω να γελω.
      Ας ειναι καλα εκει πανω.

      Ενα μεγαλο προβλημα του νεου ελληνικου κινηματογραφου ειναι η ποιοτητα του σεναριου. Ενω υπαρχουν πολλοι καλοι ελληνες γραφιαδες (λ.χ. Ο Δράκος 1956, του Νίκου Κούνδουρου, σε σενάριο του Ιάκωβου Καμπανέλλη., Η καθοδος των εννια,1984, του Θ. Βαλτινου σε σκηνοθεσια Χρήστου Σιοπαχά), σπανια φωτισμενοι σκηνοθετες γραφουν καλα σεναρια, οπως
      Η Ευδοκία ,1971, Το σενάριο και η σκηνοθεσία είναι του Αλέξη Δαμιανού.
      Το βαρύ πεπόνι ,1977, σε σενάριο και σκηνοθεσία Παύλου Τάσιου.
      Ας προσθεσω και τον Νικο Νικολαίδη σκηνοθετη κια συγγραφεα, που εχει δημιουργησει ενα ιδιαιτερο rock &roll δικο του κινηματογραφικο κοσμο.

      Εχω τρια κειμενα που ειναι δυνατον να γινουν καλα σεναρια, σχεδον ανταξια του "ο θανατος ενος Γραφειοκρατη "(La muerte de un burócrata) και το Μνημες υπαναπτυξης (Memorias del Subdesarrollo) του σκηνιοθετη Tomás Gutiérrez Alea , το πρωτο σε σεναριο του Alea ενω το δευτερο μαζι με τον συγγραφεα της νουβελας Edmundo Desnoes.

      Δεν εχω δει τον Αστακο, αλλα τωρα που ο Λανθμιος εγκαταστασθηκε μονιμως στο Λονδινο, ισως χρειαζεται ενας τριτος καλλυτερος σεναριογραφος, για να προχωρησει διεθνως ως σκηνοθετης, οπως του αξιζει. Αυτα ειναι θεματα λυμενα στα μεγαλα στουντιο.

      Δεν βρισκεις συχνα Orson Welles (αν και αυτος ειχε συν-σεναριογρφο στον Πολιτη Κεην) , αλλα ακομη και οι ιδιοφυεις και υπερπροικισμενοι σκηνοθετες οπως ο Stanley Kubrick ,..., ο Emir Kusturica χρησιμοποιουν σεναριογραφους.

      Διαγραφή
  3. Αφωτίστου Φιλέλληνος, Σχέδιο αφηγήματος “ΔΕΚΑ ΕΞΙΜΙΣΗ ΝΟΕΜΒΡΗ”

    ΝΟΕ17Κατηγορία: Αναγνώσεις, καταχώρηση από: Σωτήρης Παστάκας

    (ΕΝΩ ΕΧΕΙ ΔΙΑΝΥΘΕΙ Η ΜΙΣΗ ΜΕΡΑ ΤΗΣ 16 ΝΟΕΜΒΡΗ
    ΚΑΠΟΙΑ ΑΛΛΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΣΥΜΒΑΙΝΟΥΝ ΠΡΙΝ ΕΡΘΕΙ Η 17 ΝΟΕΜΒΡΗ 1973)
    ΚΑΙ ΑN ΓΙΝΟΤΑΝ ΕΤΣΙ;

    Σκηνή πρώτη :
    (Παρασκευή απόγευμα 16 Νοεμβρίου 1973)

    Μετά από τριήμερη κατάληψη του Πολυτεχνείου, και εξαιτίας της καταπίεσης, της πρωτόγνωρης φτώχειας και των προβλημάτων λόγω της πρώτης ενεργειακής κρίσης, ο λαός της Αθήνας, έχει συγκεντρωθεί στο κέντρο της πόλης και οι πιο επαναστατικοί ήδη έχουν καταλάβει κρατικά κτίρια.

    Βέβαια, φάνηκε κάτι περίεργο : ανάμεσα στο επαναστατημένο πλήθος που ήδη από το βράδυ της Πέμπτης είχε καταλάβει κρατικά κτίρια, είχαν ανακατευτεί και έλληνες φοιτητές από την Ιταλία και την Γαλλία, με μερικούς “φιλέλληνες' επαναστάτες από τον Μάη του 68, φέροντες όπλα που τα είχαν εισάγει σταδιακά και λαθραία τα καλοκαίρια, από το ’70 κι ύστερα, την περίοδο των διακοπών.
    Δυό μελαχροινές κοπέλες η Μαρίνα και η Αρετή και δύο φοιτητές, o Λάκης με λεπτά χαρακτηριστικά και κατσαρά μαλλιά κι ο Μάκης, συντοπίτης των δυό φοιτητριών, κοντός με ελάχιστο λαιμό απ’ όπου φύτρωνε ένα πελώριο κεφάλι, από την κατάληψη του Πολυτεχνείου μιλάνε με έναν αγριεμένο νέο φοιτητή που γυάλιζε το μάτι του, τον Λέοντα.

    Ο Λέων, ήταν ο γεροδεμένος μοναχογιός αριστερού μικροεργολάβου, ντυμένος με αμπέχωνο, χοντρό μπουτζίν και άρβυλα, αξύριστος. Έσερνε μια μπετόβεργα μήκους ενός μέτρου, διαμέτρου 12 χιλιοστών, που την είχε προσάγει για αυτοάμυνα μαζί με τσέρκια από κοντινή οικοδομή για να κάνει “φιόγκο' τις πόρτες της περίφραξης του ΕΜΠ.
    Πρώτος μίλησε o Λάκης :

    - “Ο αέρας μυρίζει μπαρούτι , πρέπει να διαλύσουμε την κατάληψη'.
    - “Μα τι λετε τώρα , ο λαός έχει ξεσηκωθεί, δεν μπορούμε να κάνουμε πίσω θα γίνουμε ρεζίλι', είπε ο Λέων
    - “Είσαι προβοκάτορας', του είπε προκλητικά o Λάκης.

    Ήδη από την Τετάρτη, οι οργανωμένοι φοιτητές προσπαθούσαν να σταματήσει η κατάληψη, γιατί δεν μπορούσαν να ελέγξουν το αυθόρμητο.

    Η Μαρίνα, μία νοστιμούλα φοιτήτρια, μέλος της ΑΝΤΙΕΦΕΕ , κόρη αξιωματικού της χωροφυλακής, με ένρινη φωνή του είπε :

    -“Συνάδελφε έχει δίκιο ο Λάκης, αν δεν φύγουμε θα χυθεί αίμα.'
    -“Πρέπει να κρατήσουμε τις Θερμοπύλες', είπε ο Λέων και σκέφθηκε ότι έπρεπε να δέσει με πρόσθετους φιόγκους από τσέρκια τις σιδερένιες πόρτες της Στουρνάρη και της Τοσίτσα
    -“Είσαι προβοκάτορας', επανέλαβε ο Λάκης.

    Ο Λέων εκνευρίσθηκε, οι φλέβες στο λαιμό του διογκώθηκαν, ένοιωσε κάτι σαν να τον τσίμπησε αλογόμυγα και ουρλιάζοντας «φύγε ρε πούστη μη σε σκοτώσω» πήρε στο κυνήγι τον Λάκη στην αυλή του κτιρίου των Μηχανολόγων-Ηλεκτρολόγων, αλλά ο Λάκης ήταν ταχύτατος και άρχισε να κάνει κύκλους γύρω από τις μπασκέτες. Σύντομα, ο Λέων αντιλήφθηκε το γελοίον του πράγματος και παράτησε το κυνηγητό.

    Σκηνή δεύτερη :
    (Παρασκευή απόγευμα 16 Νοεμβρίου 1973, 16:17)

    Μέχρι το ηλιοβασίλεμα (18:11) οι πιο επαναστατικοί είχαν πλαισιωθεί από αγριεμένους άνεργους οικοδόμους που είχαν πληγεί από την κρίση και αγωνιστικά στοιχεία από το Θριάσιο πεδίο (απόγονους ομόθρησκων αρβανιτών που με τους έλληνες είχαν συμμετάσχει στην ελληνική επανάσταση) .
    Οι καταλήψεις κρατικών κτιρίων, συνέχισαν επιτυχημένα, με εκθετικό ρυθμό, έως το βράδυ, λόγω της ελάχιστης αντίστασης που έδειχναν οι αστυνομικοί και της σφοδρότητας των επιθέσεων από τους αγριεμένους άνεργους οικοδόμους και από έλληνες φοιτητές εξωτερικού, ενώ οι λίγοι “φιλέλληνες' επαναστάτες του Μάη του 68, έπαιζαν περισσότερο οργανωτικό ρόλο.

    [...]

    http://www.poiein.gr/archives/11622/index.html

    ΥΓ Ζητειται χρηματοδοτηση για την αναπτυξιν του ως ανω σχεδιου αφηγηματος σε σεναριο τηλεοπτικης σειρας ή κινηματογραφικης ταινιας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Χρημαυοδότηση χλωμό το βλέπω . Το θέμα είναι πολυ παιγμένο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. ΕΙσαι βεβαιος ; Το διαβασες ολο το κειμενο εργασιας ;

      Διαγραφή
    2. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.

      Διαγραφή
    3. Διοτι καποιος κινηματογραφιστης, πρωην ΚΚΕ εσ. , στον οποιο εφθασε το κειμενο ανυπογραφο και εκτυπωμενο , μεσω τριτου προσωπου ,το διαβαζε και χαμογελουσε, .....

      Διαγραφή