Δευτέρα 27 Απριλίου 2015

Μια συναυλία της συγκυρίας.





Μια συναυλία έγινε ξαφνικά το επίδικο μιας ενδιαφέρουσας διαμάχης :Ο Σάκης Ρουβάς τραγουδάει «Άξιον Εστί» . Το επίδικο εμφανίζεται ως μια αμφισβητούμενη επιμειξία διαφορετικών αστερισμών του πολιτισμού : Είναι δυνατόν μια μορφή από το χώρο της λαικότροπης νυκτερινής έκφρασης της τελευταίας χονδροειδούς εικοσαετίας να εξωτερικεύσει μια ιδεολογικά φορτισμένη λεπτεπίλεπτη καλλιτεχνία η οποία ενέχει τη θέση ενός ιστορικού κώδικα μιας ολόκληρης εποχής;

Το ερώτημα  άλλοτε αμφισβητεί  το δικαιώμα του Ρουβά να «αλλάξει» κατηγορία προς τα «ανώτερα» της καλλιτεχνικής ταξινόμησης , άλλοτε δυσανασχετεί με το κίνδυνο της κατανάλωσης των εμβληματικών πολιτιστικών επιτευγμάτων η οποία τελικά τα υποβαθμίζει.

Επειδή όμως δεν είναι η πρώτη φορά που ο Μίκης επιτρέπει την είσοδο στο έργο του από πρωταγωνιστές του main stream νυκτερινού πολιτισμού ( Ρέμος, Πάριος) είναι προφανώς πως η σημερινή περίπτωση Ρουβά , με την αναπάντεχη διόγκωση του επίδικου υποκρύπτει κάτι πέραν ενός πολιτιστικού αινίγματος.

Υποστηρίζω πως η δυσανεξία που προκαλεί η σύζευξη ‘Αξιον Εστί – Ρουβάς σχετίζεται απόλυτα και μονοσήμαντα με τη συγκυρία. Αναφέρομαι στην συγκυρία των τελευταίων εβδομάδων. Είναι το σύνολο των τρεχουσών γεγονότων, ιδεών, πεποιθήσεων και συναισθημάτων που ανέδειξε ως θέμα ένα ζήτημα που έχει ξανασυμβεί και έχει περάσει απαρατήρητο.

 Ας δούμε τη συγκυρία:

Πολύ ξεκάθαρα μετά από τις εκλογές του 12 η Συριζαική πρόταση ηγεμονεύει καθώς μπορεί να εκφράσει αποτελεσματικά δυο παράλληλα πλέγματα αιτημάτων και προσδοκιών. Από τη μια αναδεικνύεται το αριστερό φιλανθρωπικό αίτημα άρσης των ανυπόφορων αδικιών αλλά αυτό εμπλουτίζεται με μια αίσθηση ενός ρεύματος των σαραντάρηδων οι οποίοι θα κερδίζουν την μάχη των ικανοτήτων, τον αγώνα του αυτονόητου. Ο συνδυασμός είναι ακαταμάχητος : ηθική υπεροχή της αδοκίμαστης αριστερής , οργανική συγγένεια με το πλήθος των κινητοποιήσεων αλλά ισχυρά νεύματα ηλικιακής ανανέωσης, τεχνικής και τεχνολογικής αρτιότητας. Ο «παραγωγικίστικος» λόγος του Συριζα είναι σχεδόν ακαταμάχητος αλλά  η συγκυρία τον ενισχύει με ισχυρά νεύματα : Ο Σαμαράς αντιπαθεί τον Δασκαλόπουλο ενώ υφέρπουν φήμες για ρεύματα Αγγελοπούλου, «υγειών» Βιομηχάνων προς τον Τσίπρα. Προφανώς δεν πρόκειται για  υπόθεση άμεσων σχέσεων ή δόλιων εκπροσωπήσεων αλλά για μια οργανική έκφραση ενός τυπικά μεταπολιτικού αιτήματος «αναγέννησης» «φρεσκάδας».  Η διφυής φύση της Συριζαικής υπόσχεσης τελικά νικά τον Γενάρη του 15.

 Ωστόσο η αναμφισβήτητη υπεροχή του διφυούς ρεύματος παραλλάσσεται όταν αρχίζει η διαπραγμάτευση. Η πορεία είναι γνωστή : οι κόκκινες γραμμές για την απόταξη των αντιυφεσιακών μέτρων όταν διακινούνται σε ένα περιβάλλον χωρίς ρευστότητα επιταχύνουν την ύφεση. Ο κλασσικός νόμος των ακουσίων συνεπειών λειτουργεί απόλυτα. Στο όνομα επίλυσης της κρίσης η ιδιωτική οικονομία ουσιαστικά «παγώνει» μετά τον Δεκέμβριο επισείοντας την πιθανότητα μιας νέας ίσως σοβαρότερης κρίσης.

Εντός αυτού του περιβάλλοντος η ασάφεια γενικεύεται: από διαπραγματευτική τακτική γίνεται πνεύμα της εποχής. Η αρμονία των πολιτικών και μεταπολιτικών υλικών της Συριζαικής υπόσχεσης σιγά σιγά αποδιαρθρώνεται . Η «τεχνολογιστική» υποτιθέμενη υπεροχή ξεθωριάζει καθώς δεν γίνεται ορατή στη δημοσιότητα που παράγουν οι διαπραγματεύσεις ενώ η αριστερόφωνη υπεράσπιση των μισθών και συντάξεων παίρνει όλο και πιο λυρικούς ρομαντικούς τόνους.

Η χαλάρωση των δεσμών μεταξύ πολιτικών και μεταπολιτικών φορέων εντός της Συριζαικής αυτοεκτίμησης δεν μπορεί να εκφραστεί αδρά ως πολιτική απόσταση. Επειδή όμως η ένταση παραμένει , αυτή μετασχηματίζεται ξαφνικά σε ένα πολιτιστικό επίδικο. Το επίδικο αφορά επιλογή αφήγησης για το κοντοπρόθεσμο μέλλον, αφορά το ύφος, τα νεύματα τις αναφορές.

Η εξ΄ ευωνύμων δυσανεξία για την είσοδο του Ρουβά στο ‘Αξιον Εστί ενώ δεν είναι καθόλου καινοφανής , διαστέλλεται όμως γιατί αφορά ένα βαθύτερο πρόβλημα : την πολιτική ασάφεια του ορατού μέλλοντος.

Επειδή η διαπραγμάτευση δυνητικά μπορεί να απαιτήσει μια ενεργό λαϊκή κινητοποίηση για μια πολιτική αντιμετώπιση του αδιεξόδου ( δυσμενής συμφωνία, αέναη μετάθεση των συμφωνιών κλπ) , είναι σαφές ότι μια πολιτιστική ιδεολογική αύρα διεκδικητικού εθνικού ρεπερτορίου είναι απαραίτητη. Το «Άξιον Εστί» του 15 δεν είναι μια ακόμα  αναπαραγωγή ενός «Άξιον Εστί» ακόμα αλλά ένα ισχυρό απόθεμα αναφοράς και αφήγησης ενός εθνικού αναγεννητικού και αντιστασιακού ρεύματος. Το απόθεμα εθνικών αντιστασιακών αφηγήσεων είναι υπερπολύτιμο   εν όψει μιας ενδεχόμενης έντασης. Η αριστερόφωνη πολιτική του Συριζα διαισθάνεται την ανάγκη να μην εξαντλήσει τα αφηγηματικά όπλα.

Ο Ρουβάς του 15 όταν εισβάλει στο Αξιον Εστί δεν διαταράσσει μια μουσικολογική συνέπεια ή παράδοση: επιβαρύνει ή επιμολύνει μια πολιτιστική ιδεολογική περιοχή η οποία χρειάζεται να είναι stand by. O Ρουβάς του 15 όμως ταυτόχρονα μεταφέρει το μεταπολιτικό φορτίο της εικοσαετίας σε μια πιο διεσταλμένη εκδοχή : από την χαλαρωτική δυσκολία της νύκτας, προσπαθεί συστηματικά να «ανέλθει» στα ανώτερα της βιομηχανίας του θεάματος.

Σε μια άλλη συγκυρία η συναυλία θα ήταν απαρατήρητη. 

Η ένταση των ημερών όμως δεν είναι ανεξήγητη. Η ασάφεια του ορατού μέλλοντος ενεργοποιεί και διεγείρει τις όψεις και τις αναφορές διαφορετικών αστερισμών νοημάτων. Μια μαχητική εθνική αριστερή κινητοποίηση εμπεριέχει τον μουσικό και ιδεολογικό κόσμο του Άξιον Εστί, ενώ μια τεχνικά επαρκής συμφωνία μπορεί εύκολα να συμβολοποιηθεί μέσω του σαραντάρη Ρουβά. Η ενστικτώδης δυσφορία για τον Ρουβά είναι αμυντική και αναδύεται από το συγκυριακό σενάριο μιας επερχόμενης δύστροπης εξέλιξης.


11 σχόλια:

  1. Το πλαίσιο της διαμάχης είναι έτσι όπως το περιγράφεις..Όμως η αιτία είναι πιο πιο απλή.Είναι ο φθόνος απέναντι στο λαμπερότερο πρόσωπο του εγχώριου θεάματος που τολμάει να αγγίξει τα ιερά και τα όσια της μεταπολιτευτικής αφήγησης.Οι προηγούμενοι που το δοκίμασαν δεν ήταν ούτε όμορφοι ούτε ακτινοβόλοι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Σαββίνα
    Ασχολήθηκα με το πλαίσο του επίδικου και όχι τους μηχανισμους ανάδυσης του
    Δεν έχω καμία αμφιβολία πως εντός του μικρόκοσμου του λυμφαντικού ψευδοισταρ συστεμ, ο Ρουβάς έχει το προνόμιο ενός αδιατάρακτου success story. Ο φθόνος είναι αναμενόμενος και ίσως πολλαπλός

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. "Κι όμως: στις 2 Μαΐου, στις 9 το βράδυ, στην κεντρική πλατεία Νέας Σμύρνης ο Σάκης Ρουβάς θα ερμηνεύσει αποσπάσματα από το «Αξιον Εστί» του Μίκη Θεοδωράκη. .....(η συναυλία θα πραγματοποιηθεί με ελεύθερη είσοδο). Ετσι, λοιπόν, μετά τον ρόλο του Διονύσου στις «Βάκχες» του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Δημήτρη Λιγνάδη, ο Σάκης Ρουβάς θα «αντιπαρατεθεί» και με την ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη.

    Είναι προφανές ότι η τόλμη δεν του λείπει, μια κι αποφάσισε να κρατήσει τον ρόλο του λαϊκού τραγουδιστή και να ερμηνεύσει τα τραγούδια που σημάδεψε με την εμβληματική του ερμηνεία ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης: «Ενα το Χελιδόνι», «Με το Λύχνο του Αστρου», «Της Δικαιοσύνης Ηλιε Νοητέ», «Της Αγάπης Αίματα». Κατά τα άλλα ο Θεόδωρος Ορφανίδης θα διευθύνει την Οrchestra Mobile, αφηγητής θα είναι ο ηθοποιός Γιώργος Γιαννόπουλος και Ψάλτης ο βαρύτονος Κώστας Ραφαηλίδης. Θα συμμετέχει επίσης η χορωδία της ΔΕΗ-ΔΕΔΔΗΕ, σε μουσική διδασκαλία Κωστή Κωνσταντάρα.

    Την ιδέα είχε ο μαέστρος Θ. Ορφανίδης, ο οποίος, σε συνεννόηση με τον Πολιτιστικό Οργανισμό του Δήμου Νέας Σμύρνης, πρότεινε στον Σάκη Ρουβά να συμμετάσχει στη βραδιά που τιμά τα 90 χρόνια από τη γέννηση του Μίκη Θεοδωράκη. Ο ίδιος θεώρησε την πρόταση τιμητική, σκέφτηκε ότι ταιριάζει με τη στροφή που επιχειρεί στην καριέρα του και προκειμένου να μην εκτεθεί κάνει συνεχείς πρόβες. Μουσικά φαίνεται πως τον κατευθύνει ο Θ. Ορφανίδης, ......

    Στη Νέα Σμύρνη, λοιπόν, όπου ο Μίκης έζησε τα νεανικά του χρόνια και όπου -όπως ο ίδιος έχει πει- έκαναν το 1964 αμέτρητες πρόβες για το «Αξιον Εστί» με τον Μπιθικώτση και τους εξαίρετους μουσικούς του (τον Λάκη Καρνέζη και τον Κώστα Παπαδόπουλο στο μπουζούκι, τον Γιάννη Διδίλη στο πιάνο και τον μπασίστα Βαγγέλη Παπαγγελίδη).

    Η αλήθεια είναι πως δυσκολεύεται κανείς να σκεφτεί αυτά τα τραγούδια ερμηνευμένα με κώδικες πίστας. Ούτε ο ίδιος ο Σάκης Ρουβάς δεν θα το ήθελε. Ωστόσο, η επιλογή του ξενίζει, αν και δεν είναι η πρώτη φορά που αναπάντεχοι ερμηνευτές θεοδωρακικών έργων προκάλεσαν τους κύκλους της μουσικής ορθότητας (θυμηθείτε τι είχε γίνει όταν ο Ρέμος τραγούδησε Θεοδωράκη στο Ηρώδειο).
    .....
    Ο δεύτερος που τόλμησε να το αγγίξει,....... ήταν ο Γιώργος Νταλάρας (σε ζωντανή ηχογράφηση από το Ηρώδειο και μια δεύτερη φορά το 2006 σε ζωντανή ηχογράφηση από το Μέγαρο Μουσικής). Ούτε κι αυτός γλίτωσε τις επικρίσεις, με πιο χαρακτηριστική την επίθεση του Γιώργου Ζαμπέτα που τέλη της δεκαετίας του '80 είπε χαρακτηριστικά σε συνέντευξή του: «Εγώ θα του συνιστούσα να μην ακουμπήσει εκεί απάνω διότι δε μπορεί να τα βγάλει πέρα με τον Μπιθικώτση».

    Ποιος να του το 'λεγε τότε πως μερικά χρόνια μετά το «Ενα το Χελιδόνι» θα υπήρχε στη δισκογραφία των Νάνας Μούσχουρη, Αλκίνοου Ιωαννίδη, Βασίλη Παπακωνσταντίνου, Δημήτρη Μητροπάνου, ενώ το «Της Δικαιοσύνης Ηλιε Νοητέ» έχει ηχογραφηθεί από τον Κώστα Χατζή και την Αλέξια μέχρι τον Δημήτρη Μπάση και την Παιδική Χορωδία Δημήτρη Τυπάλδου. Ολόκληρο το έργο (εκτός από τους Μπιθικώτση και Νταλάρα) έχει ηχογραφήσει ο Γιάννης Κότσιρας από το Ηρώδειο, το 2002. Το αν οι ηχολήπτες θα γράφουν στις 2 Μαΐου στην πλατεία Νέας Σμύρνης δεν το ξέρουμε..."

    Αφωτιστος Φιλελλην

    ΥΓ Ως κατοικος Ν.Σμυρνης αυριο λοιπον, ισως περασω να ακουσω 2-3 τραγουδια του Κερκυραιου πουρο-τεκνου, που τον ζηλευουν πολλοι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλή διασκέδαση λοιπόν, με τη γροθιά σηκωμένη στον Πρωτομάστορα του Ρουβά

      Διαγραφή
    2. Δεν ημουν Κνιτοπουλο ουτε σταλινο-ΚΚΕεσ. για να σηκωσω την γροθια.
      Υπαρχουν πολλοι/ες (στα νιατα τους) Ρηγαδες και Ρηγιτισσες στην Ν.Σμυρνη που ισως το κανουν.

      ΑΦ

      Διαγραφή
    3. Νέα Σμύρνη. Σφιγκοφωλιά Κκεσ. Καλή διασκέδαση λοοπόν χωρίς γροθιές

      Διαγραφή
    4. Φωλια υιων και θυγατερων της ανωτερης μεσαιας ταξης μικρασιατικης προελευσης (εμπορων, ελευθερων επαγγελματιων,...) και της μεσαιας ταξης (μεσαιο- ή μεγαλο-υπαλληλλοι δημοσιου και ιδιωτικου τομεα) μερικες/οι αποφοιτοι/ες Λεοντειου και Αρσακειου. Την τελευταια 25-ετια και γονοι μετοικων...

      Με βρεττανικο μοντγκομερυ, δυο ξενες γλωσσες,μεταπυτυχιακα στο εξωτερικο, ....., αλλα αριστεροι, ευρωκομμουνιστες.

      ΑΦ

      Διαγραφή
    5. Δεν πηγα τελικα, γιατι συμμαζευα το γραφειο μου μεχρι αργα. Ομως ακουσα κατι λιγο στην ΝΕΡΙΤ. Μια χαρα το ειπε. Δυτικοτροπα.

      ΑΦ


      ΥΓ1 "Η πλατεία της Νέας Σμύρνης υπολογίζεται πως συγκέντρωσε πάνω από 10.000 θεατές."
      http://www.e-radio.gr/blog/post.asp?uid=37276

      ΥΓ2 https://www.youtube.com/watch?v=cmoBbruNHeE

      Διαγραφή
    6. Είδα στο Youtube ένα δυτικότροπο τενόρο Ρουβά. Ενδιαφέρον . Αν όμως η πολιτική συγκυρία σκληρύνει μην επλαγούμε να δούμε και το Ρουβά σε πιο "μαρτυρικό αντιστασιακό" στυλ.

      Διαγραφή
    7. Η Ελλαδα μπορει ν' αργοπεθαινει (ως δημοσιο), οι κατοικοι της ποτε.
      Αρχη του Μαη με κοντομανικο, τακτοποιω το γραφειο και για να ξεκουραστω εκπονω μελετες, σε λιγο και τα μπανια του λαου,....

      Ομιλωντας γενικα, πιστευω οτι η σκληρη συγκυρια θα αλωσει τις ελαχιστες πια ανθρωπινες αμυνες και αναστρεφοντας τη γνωστη χιουμοριστικη ρηση για μεσηλικες : αφου δεν παμε για... ψαρεμα πλεον, μπορει να παμε για.... τιποτα αλλο.

      Ευτυχειτε, υγιαινετε,....

      ΑΦ
      σε κριση αισιοδοξιας


      Διαγραφή
  4. 80 κυβικά νερού ημερησίως θα δίνει η μονάδα αφαλάτωσης στη Γαύδο

    Ιδιαίτερα συγκινημένη η δήμαρχος Γαύδου Γκέλυ Καλλινίκου υποδέχθηκε χθες, όπως και όλοι οι κάτοικοι της Γαύδου, την ομάδα +πλευση, που απαρτίζεται από περίπου 50 εθελοντές.

    Σε λίγα λεπτά αναμένεται να γίνουν τα εγκαίνια της μικρής μονάδας αφαλάτωσης που θα δώσει ανάσα ζωής στους λιγοστούς κατοίκους του ακριτικού νησιού.

    Η δωρεά της συγκεκριμένης μονάδας ανέρχεται στα 100.000 ευρώ και θα δίνει τη δυνατότητα να αφαλατώνονται 80 κυβικά νερού ημερησίως.

    «Είναι η πρώτη φορά που θα έχουμε νερό στο νησί» τόνισε χαρακτηριστικά η Δήμαρχος Γαύδου μιλώντας στο efimeridaki.gr.

    «Αυτό δεν περιγράφεται με λόγια είναι κάτι το μοναδικό. Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο πολύ θα βοηθήσει το νησί μας σε πολλούς τομείς. Οι δράσεις αυτές είναι πολύ σημαντικές για εμάς. Μην ξεχνάτε ότι ο Δήμος Γαύδου είναι ένας Δήμος που λειτουργεί κατά 80% με εθελοντές. Τι να σας πω; Ότι δεν έχουμε υπηρεσία καθαρισμού; Δεν υπάρχει υπηρεσία ύδρευσης, δεν υπάρχει τίποτα, όλα γίνονται με εθελοντισμό. Δεν πρέπει να ξεχάσω να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ στην κυρία Μελίνα Τραυλού που βρίσκεται πίσω από αυτή τη μεγάλη προσφορά της μονάδας αφαλάτωσης».

    Η μονάδα αφαλάτωσης που εγκαταστάθηκε στο νησί θα δώσει άλλον αέρα. Ένα άλλο τρόπο ανάπτυξης για την Γαύδο, τόσο στο κομμάτι του τουρισμού, όσο και στην καθημερινότητα των κατοίκων, αφού πλέον θα μπορούν να καλλιεργούν τη γη, κάτι που δεν ήταν δυνατόν μέχρι σήμερα με το υφάλμυρο νερό.

    Εξετάσεις από τους γιατρούς

    Η δράση των εθελοντών της +πλευσης, όμως δεν σταμάτησε μόνο στην μονάδα αφαλάτωσης. Στο νησί βρίσκονται 50 εθελοντές, γιατροί και νοσηλευτές, οι οποίοι από το πρωί προχώρησαν σε εξετάσεις των παιδιών, αλλά και των ενηλίκων.

    Μάλιστα, αυτή την ώρα ομάδα γιατρών βρίσκεται σε κατ” οίκον επισκέψεις ηλικιωμένων, οι οποίοι αδυνατούσαν να πάνε οι ίδιοι για εξετάσεις."

    ΑΦ

    ΥΓ Η κορη του προσφτατα θανοντα εφοπλιστη Ν.Τραυλου επελυσε το προβλημα ποσιμου νερου , η συμπλευση εξεταζει τους κατοικους της Γαυδου. τα φρικια ρουφουν τους μπαφους,....ενω αλλοι ασχολουνται σχεδον ρητορικα με την ανθρωπιστικη κριση!

    ΑπάντησηΔιαγραφή