Σταυρόλεξα

Το σταυρόλεξο της διαπραγμάτευσης προσπάθησε να λύσει ο Τσίπρας ( ιστότοπος 7 ημέρες)

Σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες η διαπραγμάτευση ( Ειδήσεις Αντ1)

Το σταυρόλεξο είναι ίδιον των αλφαβητικών γλωσσών. Γλώσσες με ιδεογράμματα (κινεζικα,ιαπωνικά) ή με ηχητικές συζυγίες ( σημιτικές) έχουν λίγα και πιο περίτεχνα σταυρόλεξα .Ο λόγος είναι προφανής καθώς η φωνητική μονάδα δεν είναι αναλύεται σε γράμματα.

Τα καλύτερα ελληνικά σταυρόλεξα είναι με δέκα γράμματα και προφανώς με τα λιγότερα μαύρα. Τα δεκασύλλαβα απαιτούν από το δημιουργό  τους καλύτερη γνώση της γλώσσας αλλά δυσκολεύουν το λύτη ανάλογα. Η δυσκολία στα σταυρόλεξα είναι δύο ειδών : ορισμοί ειδικών γνώσεων ή υπαινικτικοί ορισμοί. Οι δύσκολοι ορισμοί πχ θεά της ζωροαστρικής μυθολογίας με έξι γράμματα, είναι διαχειρίσιμοι. Με ένα γνωστό σύμφωνο και λίγο google κάτι βρίσκεις . Οι υπαινικτικοί όμως ορισμοί, πχ μεταφέρει με δυσκολίες, δεν επιδέχονται εξωτερικής βοήθειας.

Υπάρχουν λοιπόν δυσκολίες περιεχομένου και δυσκολίες γλώσσας. Στην πρώτη περίπτωση ο καλός λύτης ξέρει πολλά ενώ στην δεύτερη καταλαβαίνει πολλά.

Όταν λύνεις τα σταυρόλεξα του ίδιου δημιουργού, έστω και τα πιο δύσκολα, έχεις πλεονέκτημα. Οι δημιουργοί έχουν τις ευκολίες τους ,επαναλαμβάνονται έστω και με δύσκολους ορισμούς, αλλά το κυριότερο είναι ότι αποκωδικοποιείται εύκολα ο υπαινιγμός τους. Ο δημιουργός έχει το ίδιο  υπαινικτικό τρόπο  ,την ίδια  ειρωνεία  έτσι που αν τον παρακολουθήσεις έχεις μερικά κλειδιά να τον ερμηνεύσεις.

Πολλές φορές οι δημιουργοί αποκαλύπτουν τα ενδιαφέροντα τους, τις προτιμήσεις τους και ίσως την ηλικία τους. Μερικοί είναι κολλημένοι με την αρχαία ελληνική, άλλοι με τον κινηματογράφο, άλλοι με το βυζάντιο κλπ κλπ

Σε αντίθεση με το Sudokou , το οποίο φτιάχνεται από μια απλή γεννήτρια αριθμών και απλώς αφαιρείς σημεία, η δημιουργία σταυρόλεξου είναι πραγματική σπαζοκεφαλιά που αποκαλύπτει τις αδυναμίες του δημιουργού. Ακόμα και στα ηλεκτρονικά σταυρόλεξα όπου  υπάρχουν προγράμματα κατασκευής σταυρόλεξων  ο δημιουργός βάζει τη σφραγίδα του. Στην ηλεκτρονική  πλατφόρμα βάζει τους δικούς του ορισμούς και απαντήσεις , και το πρόγραμμα παράγει τον συνδυασμό  τετράγωνων και μαύρων  ως πρόπλασμα  έτοιμο για μια μικρή επεξεργασία και παρουσίαση.

Ο ορισμός της  πρώτης λύσης ενός σταυρολέξου είναι απλός: η απάντηση όλων των ορισμών

Ωστόσο μετά την λύση για τους επίμονους υπάρχει μια άλλη βαθμίδα  αξιολόγησης. Ο λύτης μπορεί να αποκρυπτογραφήσει τις δυσκολίες κατασκευής του σταυρόλεξου. Ο δημιουργός φτάνει πάντα σε δυσκολίες τις οποίες λύνει με μαύρα και «ευκολίες». Ένα λυμένο σταυρόλεξο αποκαλύπτει την ιστορία της δημιουργίας του. Αν ο λύτης προσέξει θα εντοπίσει τα σημεία όπου σωρεύονται μαύρα, ολιγοσύλλαβες ή μονοσύλλαβες λέξεις. Αυτός είναι ο «τόπος» που ο δημιουργός τα βρήκε σκούρα. Στα περισσότερα σταυρόλεξα ο τόπος της δυσκολίας είναι κάτω δεξιά. Ο λόγος είναι ότι ο δημιουργός αρχίζει να κατασκευάζει από άνω αριστερά.

Υπάρχει μια κατάχρηση με τον όρο «λύνω το σταυρόλεξο» .Μυριάδες θέματα παρουσιάζονται ως σταυρόλεξα . Οι ιθύνοντες καλούνται να λύσουν το σταυρόλεξο της φορολογίας, της διαπραγμάτευσης, των εξετάσεων κλπ κλπ Η μεταφορά δεν είναι πάντα ασφαλής γιατί προϋποθέτει ένα κατασκευαστή και σταθερούς κανόνες.  

Αν υποθέσουμε ότι η μεταφορά ισχύει τότε ο λύτης του σταυρόλεξου της διαπραγμάτευσης πρέπει να αξιολογήσει το σταυρόλεξο κατ’ αρχάς στο δεύτερο επίπεδο. Αντί να απαντά ένα – ένα τους ορισμούς μέσω συνδυαστικής λογικής, πρέπει να ελέγξει σε πιο τοπίο υπάρχουν τα περισσότερα μαύρα και οι ολιγοσύλλαβες λέξεις. Ο έλεγχος αυτός θα του αναδείξει τη δυσκολία από την σκοπιά του δημιουργού του σταυρόλεξου. Δεν θα βρει απάντηση στους ορισμούς αλλά θα καταλάβει την αδυναμία του «αντιπάλου» του: Που «κόλλησε» ο δημιουργός. Αντί να σπαταλά δυνάμεις στους δύσκολους πραγματολογικούς ή υπαινικτικούς ορισμούς θα καταλάβει την χρονική αλληλουχία δημιουργίας του σταυρόλεξου.

Αυτό που γίνεται τώρα είναι περίπου η εξής αλληλουχία

Ο λύτης έχει σπαταλήσει τεράστιους πόρους στην επίλυση δύσκολων λημμάτων, αλλά δε ξέρει σε ποιο «σταυρολογικό» τόπο είχε κολλήσει ο κατασκευαστής πριν του παρουσιάσει το συνδυαστικό λεξικολογικό αίνιγμα.. Έχει υποθέσει ότι ο κατασκευαστής εξαντλήθηκε ,ως συνήθως, στο κάτω δεξιά. Επιλύει τα πολυσύλλαβα λήμματα του λείπουν μερικοί συνδυασμοί αλλά  δεν έχει κατανοήσει την κρυμμένη ιστορία του σταυρόλεξου. Δεν  ξέρει να βλέπει τα σταυρόλεξα ένα επίπεδο πίσω από τους ορισμούς.

Επειδή μου αρέσουν τα σταυρόλεξα , καλώ τον λύτη να καταλάβει

Ο κατασκευαστής αρέσκεται σε υπαινικτικούς και όχι πραγματολογικούς ορισμούς . Επομένως πρέπει να ξαναδεί μερικούς αρχικούς συνδυασμούς που τους θεωρεί σωστούς.

Ο κατασκευαστής έχει δυσκολευτεί στο κέντρο. Η δυσκολία στο κέντρο σημαίνει πως έχει μια περιοχή με δυνατότητες αλλαγών της τελευταίας στιγμής. Στο κέντρο ,από  μονοσύλλαβο διγράμματο λήμμα σε δισύλλαβο τριγράμματο η αλλαγή δεν περιορίζεται από άξονες , όπως γίνεται στην κλασσική κάτω αριστερά περιοχή. Δυσκολία στο κέντρο σημαίνει πως ο κατασκευαστής είναι σε θέση να συνδυάσει πολυσύλλαβες λέξεις , με άλλα λόγια αυτά που ο λύτης θεωρεί «μεγάλα» ο κατασκευαστής τα έχει προβλέψει. Αυτό είναι μάλλον και το λάθος του λύτη. Εγκλωβίστηκε στα μεγάλα , τα δύσκολα και παραμέλησε τα μικρά μονοσύλλαβα.

Σύντροφε, δες ξανά : κάτι δεν πάει καλά στο κέντρο, στα μικρά λήμματα που περιτριγυρίζονται από ασύμμετρα μαύρα. Ξέρεις άμα χάσεις την παρτίδα το επόμενο σταυρόλεξο θα είναι στα κινέζικα ιδεογράμματα.