H Bella Baxter ως παράδειγμα της Catherine Malabou

 

Η σύγχρονη βιομηχανία του θεάματος ,όπως αυτή εμπλουτίζεται με τα λεγόμενα Μέσα Δικτύωσης δημιουργεί μια περιοχή δημοσιότητας , που σκοπό έχει να προβάλει την επερχόμενη έλευση ενός έργου τέχνης, η οποία αποτελεί η ίδια μια εμπειρία τέχνης αφ’ εαυτή. Αρκεί να σκεφτεί κάποιος τις καταπληκτικές χειροποίητες  αφίσες των μεγάλων κινηματογράφων , που αναγνωρίστηκαν ως αυτόνομα έργα τέχνης κάπως αργότερα.

Έτσι οι νέες ταινίες συνοδεύονται από trailer ,εξαιρετικής ποιότητας με αξιώσεις αυτόνομου τεχνουργήματος. Ταυτόχρονα δημιουργείται ένα πολυδιάστατο περιεχόμενο αποτελούμενο από κριτικές, αναφορές , ένα προδρομικό κύμα ελκυσμού και υποδοχής του «αυθεντικού» έργου τέχνης.

Αυτό το διογκωμένο προδρομικό κύμα , εξοπλισμένο με ένα Χρυσό Λέοντα, απολαμβάνουμε τις τελευταίες μέρες: αναφερόμαστε στο Poor Things του Λάνθιμου.

Υπερβαίνοντας τις συμβάσεις του Spoiler o Κουτσογιαννόπουλος γράφει στο Lifo (πηγή)

Ο πατέρας και θεός της Μπέλα, ο χειρουργός Γκόντγουιν Μπάξτερ, τη βρήκε ξεψυχισμένη κάτω από μια γέφυρα και την ανέστησε με ανορθόδοξες μεθόδους, μεταμοσχεύοντας τον εγκέφαλο του αγέννητου, αλλά ζωντανού εμβρύου που κυοφορούσε στο κρανίο της. Οπότε, στο σώμα μιας γυναίκας ένα νήπιο συμπεριφέρεται με τρόπο σοκαριστικά αντίθετο στους καλούς τρόπους της βικτοριανής κοινωνίας του Λονδίνου, και βέβαια σε οποιαδήποτε συμβατική ανατροφή

Ως σεξεργάτρια και ανεξάρτητη, έχοντας πλέον πετάξει στα σκουπίδια εξάρτηση και τοξικότητα, αναλαμβάνει την ευθύνη του σώματος και τη συνείδηση της επιθυμίας με ταχύρρυθμα σεξουαλικά μαθήματα όπου εναλλάσσεται το χιούμορ με τη θλίψη..

Ένας μεταμοσχευμένος εγκέφαλος , δηλαδή το αποτέλεσμα  μιας λεπτεπίλεπτης νευρολογικής εγκεφαλικής εγχείρησης, δημιουργεί ένα νέο βίο , του οποίου τις κωμικοτραγικές εμπειρίες παρακολουθεί η ταινία.

Η Catherine Malabou ,(πηγή) έχει ασχοληθεί ακριβώς με το θέμα αυτό με μια απλή λογική αντιστροφή:

Καθώς προς το παρόν η μεταμόσχευση εγκεφάλου είναι πιθανή μόνο στο Poor Things, μπορούμε να δούμε την ανάδυση ενός νέου ριζικά νέου βίου όταν ένας εγκέφαλος τραυματίζεται ή εκφυλίζεται. Η Malabou , αποδομεί την πρόσληψη του φαινομένου ως φθορά και με βάση τις πιο σύγχρονες νευρολογικές ανακαλύψεις, υποστηρίζει πως πχ. μια προσωπικότητα με Αλτσχάιμερ δεν πρέπει να ειδοθεί ως «έκπτωση» αλλά ως «καινοφανής» .

Προχωρώντας το συλλογισμό της παραπέρα, αναρωτιέται αν οι κλασσικές ψυχαναλυτικές κατηγορίες και τεχνικές έχουν νόημα στις καινοφανείς αυτές προσωπικότητες.

Στο βιβλίο χρησιμοποιεί μια φιλοσοφική προσέγγιση στους «νέους τραυματίες» (ασθενείς με εγκεφαλική βλάβη) για να οργανώσει μια αντιπαράθεση μεταξύ της ψυχανάλυσης και της σύγχρονης νευροβιολογίας, εστιασμένη στο θέμα του τραύματος και των ψυχικών πληγών. Έτσι επαναξιολογεί τον εγκέφαλο ως ένα όργανο που δεν είναι διαχωρισμένο από την ψυχική ζωή αλλά μάλλον στο κέντρο του.

 

Οι «νέοι τραυματίες» υποφέρουν από ψυχικές πληγές που η παραδοσιακή ψυχανάλυση, με την έμφαση που δίνει στην ανάγκη της ψυχής να ενσωματώσει γεγονότα στη δική της ιστορία, δεν μπορεί να κατανοήσει ή να θεραπεύσει. Είναι θύματα διαφόρων εγκεφαλικών βλαβών ή προσβολών, συμπεριλαμβανομένων εκφυλιστικών εγκεφαλικών ασθενειών όπως το Πάρκινσον και το Αλτσχάιμερ.

 

Οι αλλαγές που προκαλούνται από εγκεφαλικές βλάβες συχνά εκδηλώνονται ως μια άνευ προηγουμένου μεταμόρφωση στην ταυτότητα του ασθενούς. Ένα άτομο με νόσο του Αλτσχάιμερ, για παράδειγμα, δεν είναι —ή όχι μόνο— κάποιος που έχει «αλλάξει» ή «τροποποιηθεί», αλλά μάλλον ένα υποκείμενο που έχει γίνει κάποιος άλλος.

 

Η συμπεριφορά των ατόμων που πέφτουν θύματα «κοινωνικοπολιτικών τραυμάτων», όπως κακοποίηση, πόλεμος, τρομοκρατικές επιθέσεις ή σεξουαλικές επιθέσεις, εμφανίζει εντυπωσιακές ομοιότητες με εκείνη των ατόμων που έχουν υποστεί εγκεφαλική βλάβη. Έτσι σήμερα τα σύνορα που χωρίζουν το οργανικό τραύμα και το κοινωνικοπολιτικό τραύμα είναι όλο και πιο πορώδη.

Καταργώντας τα όρια που διαχωρίζουν τη «νευροβιολογία» από την «κοινωνιοπάθεια», η εγκεφαλική βλάβη τείνει επίσης να θολώνει τα όρια μεταξύ ιστορίας και φύσης. Ταυτόχρονα, αποκαλύπτει ότι η πολιτική καταπίεση σήμερα προσλαμβάνει το πρόσχημα ενός τραυματικού χτυπήματος χωρίς κάθε δικαιολογία. Έχουμε λοιπόν να κάνουμε με ένα παράξενο μείγμα φύσης και πολιτικής, στο οποίο η πολιτική παίρνει την όψη της φύσης και η φύση εξαφανίζεται για να πάρει τη μάσκα της πολιτικής.

Στα συμφραζόμενα της Malabou η κινηματογραφική Bella Baxter κάνει μια απόλυτα φυσιολογική διαδρομή: δεν υπάρχει ίχνος υπερβολής στην ιστορία της. Η καινοφανής εγκεφαλική – νευρολογική κατάσταση ανοίγει νέους δρόμους που χαράσσονται στο κοινωνικό πεδίο των συμβάσεων προκαταλήψεων .Καθώς όμως έχουμε νέες χαράξεις, αυτές ορίζονται από νέους πόνους, δυσανεξίες , αποτυχίες και επιτεύγματα.

Δεν έχω δει το «Poor Things «,έχω όμως διαβάσει το «The New Wounded» οπότε βοηθούντος και του Κουτσογιάννοπολου ίσως αυτή τη φορά , ο Λάνθιμος μου βάλει απουσία.