Ευρωπαικά τραπουλόχαρτα

 

 

 

 

 

 

Η κλασική γαλλική αριστοκρατική  (1) τράπουλα η οποία  έχει επικρατήσει  παγκοσμίως έχει ενδιαφέρουσες φιγούρες .

Επικρατεί σε χαρτοπαικτικό βάρος ο Ρήγας Κούπα που απεικονίζει τον Καρλομάγνο. Ο Ρήγας Κούπα είναι η μοναδική φιγούρα με ένα χέρι παραπάνω το οποίο κραδαίνει ένα σπαθί κοντά στο πρόσωπο του Καρλομάγνου. Το σπαθί αυτό είναι αντικείμενο μιας διπλής εικασίας. Είναι το σπαθί με το οποίο ο Βασιλιάς αυτοκτονεί  ή είναι το σπαθί με το οποίο κάποιος δολοφονεί τον Βασιλιά;  

Η τράπουλα έχει ένα ενδιαφέροντα συγχρονισμό : ο Καρλομάγνος ως ο πρώιμος ιδρυτής μιας «Δυτικής Ευρώπης» επαπειλείται από αυτοκτονία ή δολοφονία; Η Ευρώπη ευρίσκεται αδύναμη από μια εσωτερική ή εξωτερική απειλή; Το ερώτημα παραμένει αναπάντητο όπως και το σπαθί της τράπουλας.

Βέβαια η Γαλλική τράπουλα έχει και άλλους ενδιαφέροντες χαρακτήρες ως Ρήγα: τον Βιβλικό Δαυίδ ( Σπαθί) τον Ρωμαίο Ιούλιο Καίσαρα ( Καρό) ,τον Έλληνα Μ. Αλέξανδρο ( Μπαστούνι). Στην τράπουλα λοιπόν η Ευρώπη είναι αδρά αποτυπωμένη : γεωγραφική ενότητα ( Καρλομάγνος) και ιστορικές ιδεολογικές αναφορές στην Βίβλο, την Ρώμη, την αρχαία Ελλάδα.

 Η Γαλλική τράπουλα ως παγκόσμια γλώσσα της τύχης έχει επικρατήσει παντού στον πλανήτη. Η  συμβολική γλώσσα της τύχης είναι Ευρωπαϊκή, η Ευρώπη είναι το πρότυπο, αλλά το πραγματικό αστάθμητο επιστρέφει στον ιστορικό τόπο της γέννησης του. Οι Ευρωπαίοι που τελειοποίησαν και τελικά επέβαλλαν πολιτιστικά  την τράπουλα ,βλέπουν την τύχη και την αβεβαιότητα να επιστρέφει: ξεκίνησε ως σπαζοκεφαλιά της ραστώνης και επιστρέφει ως τραυματική αβεβαιότητα: είναι η τρομοκρατία, το προσφυγικό , η οικονομική κρίση .

Ο γεωγραφικός καθορισμός του Καρλομάγνου  εμπλουτισμένος από τις Βιβλικές , Ρωμαϊκές, Αρχαιοελληνικές αξίες πάσχει σήμερα πολλαπλώς.

 Μια ανακλαστική αναδίπλωση θα αφαιρούσε στοιχεία . Η γεωγραφική ενότητα  (Κούπα) χωρίς την καθαρότητα του Ρωμαϊκού Δικαίου (Καρό), το βάθος της Αρχαίας Ελλάδας ( Σπαθί), την επικράτηση του Δαυίδ (Μπαστούνι) απέναντι στον Γολιάθ θα έχανε την αξία της.

Η εικονογραφία της ευρωπαϊκής τράπουλας κινδυνεύει .  

Τα τετελεσμένα  επικράτησαν των εκφωνήσεων. Διάφορα raison d'État ενεργοποιήθηκαν και σάρωσαν τις δικές μας αναγνώσεις . Ο Καίσαρας δεν παραπέμπει στο Δίκαιο αλλά στον Καισαρισμό, ο Δαβίδ  δεν είναι ο νικητής του Γολιάθ αλλά η γενεαλογία της πειθαρχίας της Βίβλου, ο Αλέξανδρος δεν είναι η κλασσική Ελλάδα , αλλά ο εκπολιτισμός της Ανατολής. Αν δούμε την ομιλία του Victor Orban (πηγή)  για την Ευρώπη  τότε δεν θα δούμε μια νέα αντι-ευρωπαϊκή κατάθεση αλλά μια νέα ανάγνωση των Ευρωπαϊκών αξιών. Το χάσμα γίνεται επικίνδυνο γιατί έχει χαθεί η κοινή νοηματοδότηση

Μέσα στην Ευρωπαϊκή χαοτική εξέλιξη η Ελλάδα βρέθηκε με μια κατ’ εξοχήν διακηρυκτική διακυβέρνηση. Εδώ και 12 μήνες τα πάντα είναι ζήτημα προθέσεων , όπως αυτές τεκμηριώνονται από την εκφώνηση τους. Τα διάφορα τετελεσμένα είναι αποτέλεσμα μιας ηθικής παρεκτροπής όπου η πραγματικότητα δεν σέβεται τις εκφωνήσεις. Η ιστορία λέει πως ο ρητορικός ηθικισμός είναι της ίδιας τάξεως με την πραγματικότητα  του βάναυσου. Ας μην εκπλαγούμε να βιώσουμε τον βουβό τρόμο του απόλυτου κακού συνοδευόμενο από την πιο συμπονετική διακυβέρνηση των ονομαστικών προθέσεων

(1) Κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης, όπως ήταν φυσικό, οι φιγούρες αντικαταστάθηκαν: οι βασιλείς της τράπουλας αντικαταστάθηκαν από φιλοσόφους (Μολιέρος, Λαφονταίν , Βολταίρος , Ρουσσώ ), οι ντάμες – βασίλισσες από αρετές και οι βαλέδες από δημοκρατικούς στρατιώτες. Η παλαιότερη γνωστή ελληνική τράπουλα χρονολογείται στο 1822 και σ’ αυτήν οι τέσσερις ρηγάδες απεικονίζονται με τις μορφές των Αλέξανδρου Υψηλάντη, Οδυσσέα Ανδρούτσου, Γεωργάκη Ολύμπιου και Γεωργίου Καντακουζηνού.