Το ατύχημα στην πόλη Μίνα με τους 750 νεκρούς και τους 1000 τραυματίες
φαίνεται εξωφρενικό .Ταυτόχρονα με κάποιο τρόπο «αδικεί» τους Σαουδάραβες οι
οποίοι επενδύουν θηριώδη ποσά στις υποδομές της ευρύτερης περιοχής της Μέκκας
για την διευκόλυνση των προσκυνητών. Το Ριάντ έχει ουσιαστικά μεταμορφώσει την
περιοχή με νέους δρόμους, μετρό, διαπλατύνσεις, παρκινγκ ,πεζογέφυρες, δωρεάν
παροχές, νέα αεροδρόμια, ηλεκτρονικές βίζες κλπ. Η πλεονάζουσα ρευστότητα και η
δυνατότητα απ’ ευθείας αναθέσεων που συνάδει με τη φύση του καθεστώτος έχουν δημιουργήσει στην
Μέκκα ένα από τα μεγαλύτερα Real Estate project .
Είναι φανερό πως ο στρατηγικός σχεδιασμός τους πάσχει: οι νέες υποδομές
δημιουργούν ευκολίες οι οποίες προσελκύουν μεγαλύτερο αριθμό προσκυνητών οι
οποίοι δημιουργούν προβλήματα συνωστισμού όλο και μακρύτερα από τα προσκυνήματα. Έτσι
σταθερά τα τελευταία 20 χρόνια γίνονται θανατηφόρα ατυχήματα λόγω συνωστισμού ,
το κάθε ατύχημα προκαλεί μεγάλες βελτιώσεις και υποδομές όμως η πίεση και ο κίνδυνος
ατυχήματος μετατοπίζονται όλο και στην περιφέρεια ενός ιδεατού κύκλου με κέντρο
την Μέκκα. Το πρόσφατο ατύχημα έγινε
πολύ μακριά από το προσκύνημα , το οποίο έχει μεταμορφωθεί αρχιτεκτονικά, σε
μια διασταύρωση δύο λεωφόρων σε απόσταση χιλιομέτρων από τον ιερό τόπο. Είναι
σίγουρο πως οι αρμόδιοι σε χρόνο dt μπορεί να κατεδαφίσουν την μοιραία
διασταύρωση και του χρόνου να είναι όλα διαφορετικά αλλά ο συνωστισμός θα
μεταφερθεί σε άλλο σημείο.
Εκτός από την «αρχιτεκτονική» αιτία των ατυχημάτων υπάρχει μια άλλη εσωτερική
διάσταση :Τα δυο εκατομμύρια που σωρεύονται στην περιοχή της Μέκκας είναι
κυρίως μεσήλικες από διάφορες χώρες και ταξιδεύουν καθοδηγούμενοι από τουριστικούς
οδηγούς οι οποίοι αναλαμβάνουν τα πάντα. Ο μέσος προσκυνητής της Μέκκας δεν
νοιάζεται σχεδόν για τίποτα : πληρώνει ένα ποσό και ο οδηγός τον καθοδηγεί για
τα πάντα : από το αεροπλάνο στην πολύωρη είσοδο στην Σ. Αραβία, στην διαμονή,
στα προσκυνήματα στην επιστροφή. Ο προσκυνητής είναι ταυτόχρονα σε διάθεση
διαλογισμού , εσωστρέφειας, υπομονής και ταπείνωσης. Επομένως το παραμικρό
ατύχημα σε μια τεράστια διαδρομή με τα πόδια τον καταλαμβάνει κυριολεκτικά εξ¨ απήνης
,πιθανόν ως το μοναδικό συμβάν που απαιτεί αυτενέργεια σε μια διάρκεια 10 ημερών. Αυτό δεν αφαιρεί
την ευθύνη των αρχών που γνωρίζουν τις ιδιότυπες συνθήκες και το προφίλ των
προσκυνητών ,αλλά εξηγεί την έκταση της καταστροφής. Ένα τεράστιο πλήθος
ανθρώπων βαδίζει με ένα αργόσυρτο τρόπο,
προσεύχεται , βασίζεται από την αρχή ως το τέλος σε κάποιον οδηγό και ξαφνικά
καλείται να συνεννοηθεί ,να αντιδράσει , να αυτενεργήσει . Ο νόμος του Murphy στην ιδανική μορφή: κάτι
που μπορεί πάει Χάλια πήγε Χάλια .
Τα ατυχήματα συνωστισμού που πληθαίνουν στη Μέκκα , λοιπόν, οφείλονται και στον
τρόπο και την εγρήγορση με την οποία το τεράστιο πλήθος προσέρχεται. Η
θρησκευτική έκσταση ,μια στάση υποταγής προς τα «επέκεινα» ,μια παθητικότητα
γνώριμη σε όλες τις μεγάλες θρησκευτικές τελετές , διαμορφώνουν συνθήκες που
ευνοούν δυσάρεστους συγχρονισμούς.
Την εβδομάδα που στην καρδιά του Ισλάμ αποκαλύφθηκε η αδυναμία στρατηγικού
σχεδιασμού στην καρδιά της προτεσταντικής Ευρώπης αποκαλύφθηκε η δύναμη της τεχνικής
της εξαπάτησης. Tο «Όχημα
του Λαού» η μεγαλύτερη Ευρωπαϊκή
αυτοκινητοβιομηχανία συνελήφθη να εξαπατά κανονικά τις αρχές, ως κοινός
πλαστογράφος. Το «Όχημα του Λαού» παραβίασε τυπικές και ηθικές συμβάσεις και
αναμένεται οσονούπω να καταβάλει σε ρευστό διάφορες αποζημιώσεις και να δει τα
μερίδια αγοράς της να μειώνονται.
Το managememt της Σαουδαραβικής κυβέρνησης και
του «Λαϊκού Οχήματος» έχουν σοβαρές διαφορές :
Στο Ριάντ έχουν ρευστότητα και επενδύουν συνεχώς στην μεγεθυνόμενη αγορά
των προσκυνητών αλλά ο στρατηγικός τους σχεδιασμός πάσχει σοβαρά. Η αδυναμία τους
φάνηκε στην πράξη.
Στο Wolfsburg η ρευστότητα επενδύθηκε με ένα
δόλιο τρόπο και συνελήφθηκαν έγκαιρα από άλλες αρχές.
Παραδόξως όμως η αυστηρή τεχνοδομή ,μέσω δόλου, και η αυταρχική ημιθεοκρατία
, μέσω αμέλειας, συγχρονίζονται στην ίδια συνθήκη. Οι διαφορετικές αφετηρίες
οδηγούν σε παρόμοια βαναυσότητα.
Αν δούμε προσεκτικά τον χάρτη η Αθήνα ευρίσκεται ακριβώς στην μέση του
άξονα Wolfsburg – Mecca.Με κάποιο τρόπο συμπυκνώνει τα
επίδικα της εβδομάδος όπως αναδύθηκαν :
Υπάρχει στρατηγικός σχεδιασμός ;
Θα πετύχει;
Υπάρχουν ελεγκτικές αρχές να προλάβουν το λάθος ή θα το ανακαλύψουμε στον
επόμενο συνωστισμό;
Που κρύβεται ο δόλος;
Το κακό με την Αθήνα είναι πως προσπαθεί να λύσει τα ίδια επίδικα χωρίς τα
χρήματα των άλλων.